483
12.5. Moyli rafinatlarni chuqur parafinsizlashtirish qurilmasi Chuqur parafinsizlashtirish qurilmasi sekin qotuvchi moylarni olish uchun
mo‗ljallangan, lekin bu jarayon oddiy parafinszlashtirish jarayonidan farq
qiladi, eng so‗nggi bosqichdagi sovutish xladagent sifatida suyultirilgan etandan
foydalaniladi [10]. Jarayon keton eritmasida olib boriladi-toluol eng so‗nggi
sovutish va fil‘trlash -62 dan-64 °С
Xomashyo sifatida rafinatning past qaynaydigan moyli fraksiyasi xizmat
qiladi. Maqsadli mahsulot-parafinsizlantirilgan moy qotish harorati - 45-55°С
gacha, qo‗shimcha mahsulot-gach. Xomashyodan parafinsizlantirilgan moyni
chiqishi 55-65% (massasiga)ni tashkil qiladi. Jarayonning natijasida
parafinsizlantirilgan moyning ko‗rsatgichi oddiy parafinsizlashtirishga nisbatan
keskin o‗zgaradi.
Qurilmaning asosiy bo‗limlari quyidagilar: kristallizatsiyalash, fil‘trlash,
parafinsizlangan moy va gachning eritmalaridan eritgichni regeneratsiyalash.
Eritgichni regeneratsiyalash bo‗limi xuddi shunga o‗xshash parafinsizlashtirish
qurilmalaridan farq qilmaydi. Kristallashtirish va fil‘trlash bilimlari spetsifik
xususiyatga ega bo‗lib, ko‗pincha ikkita xladagentlardan foydalaniladi:
xomashyo eritmasini sovutish uchun 33-34°Сgacha bo‗lgan suyultirilgan
ammiakdan va 58-60°Сgacha (fil‘trlash harorati) sovutish uchun etandan
foydalaniladi. Qurilmaning texnologik sxemasi (kristallizatsiya va fil‘trlash
bo‗limlar) 12.3-rasmda keltirilgan.
Xomashyo-rafinat nasos (9) yordamida suvli sovutgich (10) orqali
birinchi
guruhdagi
regenerativ
kristallizatorlarga
(13,14)
beriladi
(kristallizatorlarning soni qurilmaning o‗tkazish ko‗rsatgichiga bog‗liq), u yerda
I-chi pog‗onali fil‘trlashdan olinib fil‘trat bilan sovutiladi.
Xomashyoga ikki nuqtada eritgichlar qo‗shiladi-kristallizatorlardan
chiqishda (13 va 16), kristallizatordan (19)- II-chi pog‗onali fil‘tratdan keyin.
Eritgich (quruq va nam) nasos (25 va 11) yordamida quruq va ho‗l eritgichlarni
qabul qilgichlar orqali uzatiladi (sxemada ko‗rsatilmagan). Birinchi guruhdagi
xomashyo
regenerativ
kristallizatorlarni
suspenziyasi
ammiakli
484
kristallizatorlarga (16 va 17) kirib keladi, u yerda qabul qilgichdan (15) kirib
keladigan xladagentni bug‗lanishi hisobiga (ammiak yoki propan) 30-32°Сgacha
совитилади.
