-rasm. Moy olish texnologiyasini sxemasi

Download 15,32 Mb. Pdf ko'rish
bet	247/307
Sana	04.01.2024
Hajmi	15,32 Mb.
	#130098

1 ... 243 244 245 246 247 248 249 250 ... 307

Bog'liq
Neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi 1-qism

13.3-rasm. Moy fraksiyalarini tanlab ta‘sir etuvchi erituvchilar yordasmida tozalash qurulmasini sxemasi

13.2-rasm. Moy olish texnologiyasini sxemasi

13.2.Moy fraksiyalarini va qoldiq qismini tanlab erituvchilar bilan
tozalash
Neftning moylarini olish uchun uning fraksiyalarini moylarning sifatini
pasaytiruvchi birikmalardan erituvchilar yordamida tanlab tozalash zarur. Bu
jarayon uchun ko‗p erituvchilar sinab ko‗riladi. Ularning orasida eng yaxshisi
fenol va furfurollardir. Ularning yordamida fraksiyalardan to‗yinmagan,
oltingugurt va azot birikmalari, ko‗p halqali aromatik uglevodorodlar, yonida
qisqa zanjiri bo‗lgan naften-aromatik birikmalar va smolasimon moddalar eritib
olinadi. Buning natijasida olingan moylarning sifati yaxshilanadi: oksidlanishiga
qarshi turg‗unligi ko‗tariladi, harorat ko‗tarilishi bilan uning qovushqoqligi kam
o‗zgaradi. Zichligi kamayadi, koks hosil qilish miqdori ham kamayadi, qotish
harorati ko‗tariladi, rangi yaxshilanadi.
Furfuroldan ko‗ra fenol bilan tanlab eritilganda kerakmas birikmalar
ko‗proq chiqib ketadi, ammo pastroq haroratda qaynovchi moy distillyatlarini va
aromatik birikmalari ko‗p bo‗lgan fraksiyalarni furfurol bilan tozalash maqsadga
muvofiqdir. Furfurol bilan tozalanayotganda jarayonning harorati 93
0
Сga, fenol
bilan tozalanayotganda 65
0
Сga tengdir.

502
13.3-rasm. Moy fraksiyalarini tanlab ta‘sir etuvchi erituvchilar yordasmida
tozalash qurulmasini sxemasi:
1- erituvchi kolonna; 2 va 5-pech; 3 va 4 /ustama-ust/ - rafinatdan erituvchini xaydash
kolonnasi; 6 va 7- chiqindlar eritmasidan erituvchilarni xaydash kolonnasi; 8- suvdan
erituvchini xaydash kolonnasi; 9- erituvchini yig‗uvchi

Sxemaning izohi
Xomashyo - moy fraksiyasi 1-kolonnada erituvchi (fenol) bilan aralashib
ikkita qatlamga ajraladi. Kolonna tepa qismidan rafinat o‗zi bilan qisman
erituvchini olib chiqib ketadi va 2-pechda isitilib 3-kolonnaga keladi. Bu yerda
suvsiz erituvchi kolonnaning tepa qismidan chiqib ketadi. Aralashma 4-
kolonnaga (pastki qismiga o‗tadi). 4-kolonnadan erituvchi bilan suv aralashmasi
haydaladi va 8-kolonnaga boradi.
Rafinat esa kolonnaning pastki qismidan olinadi. Ekstrakt eritma 1-
kolonnaning ostki qismidan chiqib 5-pechda isitilib 6 va 7 kolonnalarda
ekstraktdan erituvchi haydab olinadi. Chiqindilar 7 - kolonnaning pastki
qismidan olinadi. Erituvchi esa, yana jarayonga qaytadi. 4 - va 7- kolonnalardan
erituvchi bilan suv aralashmasi 8-kolonnaga keladi, bu yerda erituvchidan suv
ajraladi. Erituvchi jarayonga qaytadi. Sanoatimizda rotor-diskali ekstraktorlar
ishlatiladi.

503
Olingan rafinat deparafsizlash qurilmalariga beriladi, qattiq parafin
uglevodorodlar
ajratib
olingandan
keyin
fraksiyalarni
gidrotozalash
qurilmalariga beriladi. Bu yerda yumshoq sharoitda katalizatorlar yordamida
fraksiyalar qo‗shimcha ravishda tozalanadi. Shundan keyin ular moy
komponentlari sifatida ishlatiladi. Chiqindi ekstraktlar kokslash jarayoniga
beriladi.

Download 15,32 Mb.

1 ... 243 244 245 246 247 248 249 250 ... 307

Download 15,32 Mb.

Pdf ko'rish