507
Reaktor qurilmasini qoruvchi qurilmasini yuritmasi ikki tezlikli quvvati
40 kVt bo‗lgan motor-reduktor va ikkita o‗qdosh chiqish valli maxsus
taqsimlovchi quti yordamida amalga oshiriladi, bir-biriga qarshi yo‗naltirilgan
markaziy aylanishni va eng chetki qoruvchi qurilmani ta‘minlaydi hamda
ulardan har birini alohida ishlashini ham ta‘minlaydi.
Moylarni sovunlanish bosqichini uzoq davom etishi haroratni oshirish
hisobiga qisqartiriladi. Suv mavjud bo‗lganda jarayon kontaktor-avtoklavlarda 1
MPa bosim ostida olib boriladi [2]. Sovunlanish bosqichida tizimning
qovushqoqligi katta emas, kontaktorlarda yuqori tezlikli qorigichlar (masalan,
chet davlatlarda sovunli surkovlarni ishlab chiqarishda ―Stratko‖ xilidagi
kontaktorlar) qo‗llaniladi. Kontaktorlarda 150-170°Сgacha qizdirilgan
aralashma sovunlangandan keyin atmosfera bosimida ishlayotgan reaktorlarga
yo‗naltiriladi. Reaktorlarda aralashma qo‗shimcha qizdirilgandan keyin namlik
chiqib ketadi va hosil bo‗lgan sovunli quyuqlashtirgichlarni termik-mexanik
yoyilishi amalga oshiriladi.
Katta hajmdagi sovunli-moyli yoyilmadan namlikni chiqarib yuborish-
uzoq jarayon hisoblanadi. Hozirgi vaqtda G6 bug‗lantirish apparati ishlangan
bo‗lib, qaysiki aralashma (bosim ostida) 150-160°Сgacha qizdiriladi va
namlikning asosiy qismi kameraga purkash keyin esa chuqur suvsizlantirish
orqali bug‗lantiriladi. Xuddi shunga o‗xshash apparat qo‗yma, kompleks
kal‘siylarni, kal‘siylarni gidratlashda va boshqa sovunli surkovlarni ishlab
chiqarishda foydalaniladi.
Sovunli surkovlarni va kompleks kal‘siylarni xossalari tayyorlash
rejimining haroratiga (qizdirishning maksimal haroratiga, termik ishlov
berishning lavom etishiga) va kompleks hosil qiluvchi komponentlarni kiritish
ketma-ketligiga bog‗liq. Maksimal qizdirish haroratining ta‘siri va kompleks
kal‘siyli surkovlarni xossalariga ta‘sir qilishni davom etishi, sintetik moyli
kislotalarni С
1
—Q
o
va uksus kislotasini ta‘sir etishi quyidagi ma‘lumotlarda
keltirilgan:
