15.3-rasm. LK-6U gazni fraksiyalarga ajratish qurilmasi blokida kolonnani
birlashtirish sxemasi:
1-etansizlashtirish; 2-propan-butan aralashmasini ajratish; 3-propansizlashtirish; 4-
izobutansizlashtirish.
Murakkab qurilmalarni apparatlari va jihozlari yiriklashtirilgan seksiya
bloklariga birlashtiriladi. Ularni o‗zaro joylashuvi texnologik sxemalar
yordamida bir-biri bilan qattiq bog‗langan holda amalga oshiriladi. Qurilish
territoriyasining maydonidan samarali foydalaniladi.
Apparaturalarni va jihozlarni joylashtirishdan asosiy maqsad-texnologik
maqsadga muvofiqlik va ixchamlilik hisoblanadi. LK-6U qurilmalarida hamma
kompressor stansiyalari riforming va gidrotozalash seksiyalarida sirkulyatsiya
vodorod-tarkibli gazlarni siqish uchun bir bino-kompressor stansiyasiga
joylashtiriladi. Elektr jihozlari ikkita elektr taqsimlash binolarida joylashadi.
Apparaturalarni va jihozlarni seksiyaning ichiga joylashtirishda texnologik
xususiyatlardan tashqari qurilish va montaj ishlarini industrial metodlarda
amalga oshirish hisobga olinadi hamda jihozlarni almashtirish va ta‘mirlash
vaqtida kranlarni va mashinalarni kirib kelishi hisobga olinib maydonga ixcham
holda joylashtiriladi.
Quvurli pechlarni guruhi umumiy mo‗ri pechlariga xizmat qiladi,
ketuvchi gazlarni ortiqcha issiqligini utilizatsiya qilish uchun yuqori quvvatli
blok yaratiladi va ularni katta ko‗rsatgichda tarqalib ketishini ta‘minlaydi.
Rosneftkimyoning ma‘lumotlariga asosan LK-6U qurilmalaridagi jarayonlarni
murakkablashtirish natijasida solishtirma kapital qo‗yilmalar 11-12% ga
pasayadi, neftni qayta ishlash bahosi 9-10%ga, foyda 6%ga o‗sadi, ishlab
574
chiqarishda mehnat unumdorligi 45-50%ga, qurilmaning egallaydigan maydoni
ikki marta qisqaradi [2].
Shu bilan birga texnologik bloklarni ishlatishni murakkabligi va
ishonchliligiga qo‗yilgan qattiq talablar hamda apparatlarni va jihozlarni
to‗xtovsiz ishlatilishi qurilmaning bir qismini rezervsiz montaj qilishga olib
keladi.
Rosneftkimyo yangi LK-9M murakkab qurilmani loyihasini bajargan
bo‗lib, uning tarkibiga zamonaviy texnologik apparatlar va jihozlar qo‗shilgan
hamda yuqori sifatli mahsulotlarni ishlab chiqarishga mo‗ljallangan, past
haroratli izomerlash jarayonidan foydalaniladi. Gazni fraksiyalash qurilmasining
sxemasini o‗zgarishi (15.4-rasm): yengil uglevodorodlarni aralashmasidan etan-
propan fraksiyasi ajratiladi, keyin esa uni quruq gaz va propan fraksiyalarga
ajratiladi.
Bunday
qaror
etan
kolonnasini
yuqori
mahsulotini
kondensatsiyalanish haroratini 30-35°Сgacha (LK-6U qurilmasida 5°С ga
qarshi) 3,0-3,5 MPa bosimda ko‗tarish imkonini beradi. Natijada qish paytida
yuqori mahsulotlarni kondensatsiyalash uchun aylanma suvdan, yoz paytida –
7°С li yaxlatilgan suvdan foydalaniladi [6].
- Murakkab qurilmalarning asosiy afzalliklari:
- qurilish-montaj ishlariga bog‗liq holda qurilish muddatini qisqartirish;
- qimmat kommunikatsiyalarni uzunligini kichikligi (texnologik quvur
uzatmalar, kabellar, nazorat trassalari va avtomatikalar);
- qurilma territoriyasini kichikligi;
- hamma texnologik jarayonlarni markaziy boshqarish (bir binodan);
- maxsus binolarda bir xil jihozlarni joylashtirish;
- umumiy zavodni obyektlarini inshootigak xarajatlarni juda pastligi;
- ishlab chiqarish mehnatning unumdorligi.
|
