• XV bob. NEFTNI QAYTA ISHLASHNING ZAMONAVIY HOLATI VA DOLZARB MUAMMOLARI . 15.1. Neft mahsulotlarini ishlab chiqarishni murakkab qurilmalari
    		•

    Qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti




    Download 15,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet282/307
    Sana04.01.2024
    Hajmi15,32 Mb.
    #130098
    1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   307
    Bog'liq
    Neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi 1-qism

    Nazorat savollari 
    1.Yo‗l qurilish bitumlari qanday talablarga javob beradi? 
    2.Xomashyo-gudron-vakuum kolonnasidan issiqlik almashtirgichga 
    berilganda oksidlantiruvchi kolonnaning qaysi qismidan kirib keladi? 
    3.Haroratning pasayishi ko‗p miqdorda bitum komponentlarining dispers 
    muhitdan adsorbsion-solvat qobig‗iga va undan so‗ng qattiq dispers fazaga 
    o‗tishining ketma-ketligini izohlab bering? 
    4. 
    Yo‗l 
    qoplamalarida 
    bitum 
    bog‗lovchi 
    material 
    singari 
    gidroizolyatsiyalovchi material rolini ham bajaradimi? 
    5.Asfaltbeton tarkibidagi bitum biriktiruvchining ish qobiliyati -
    ko‗chishning kuchlanishi, siqilish va haroratlar farqining davriy ta‘sirida yo‗l 
    qoplamasi bitumining plastikligi va cho‗ziluvchanligiga ko‗p jihatdan 
    bog‗liqligini tushintirib bering? 
    6.Bitumlarning qotishga moyilligi yupqa qavatda qizdirilgandan so‗ng 
    kirish chuqurligi ko‗rsatgichiga minimal talab qanday bo‗ladi?
    7.Asfaltni tayyorlashda bitumning haddan tashqari qattiqlashishi asfalt 
    qoplamasining mo‗rt bo‗lishiga olib kelishi mumkinmi? 
    8.Bitum ishlab chiqarish uchun og‗ir smola-asfaltenli neftlarni qayta 
    ishlash mahsulotlari uchun qaysi qoldiqlar eng yaxshi xomashyo bo‗lib xizmat 
    qiladi? 
    9. Oksidlanish jarayonida smola va asfaltenlarning hosil bo‗lishi ma‘lum 
    darajada olingan bitumning xossalarini belgilaydimi? 
    10.NQIZ da tarkibida ko‗p miqdorda moyli chiqindilar bo‗lgan 
    xomashyodan olinadigan bitumlar plastikligini oshirishda qanday texnologiyalar 
    qo‗llaniladi?

    569 
    XV bob. NEFTNI QAYTA ISHLASHNING ZAMONAVIY HOLATI VA 
    DOLZARB MUAMMOLARI. 
    15.1. Neft mahsulotlarini ishlab chiqarishni murakkab qurilmalari
    Нефтни қайта ишлаш ва нефткимѐ саноатида техник тараққиѐтнинг 
    асосий йўналишларидан бири-юқори унумдорли мураккаб қурилмаларни 
    қуриш ҳисобланади.
    Eng yuqori texnik-iqtisodiy ko‗rsatgichlarga neftni chuqur qayta 
    ishlaydigan murakkab qurilmalarni (GK-3), yoqilg‗i ishlab chiqaradigan (LK- 
    6U), moyni asfaltsizlashtirish va tanlangan tozalash qurilmalari, moyni 
    parafinsizlashtirish va parafinlarni moysizlashtirish qurilmalarini ishlatish 
    jarayonlarida erishiladi.
    LK-6U va GK-3 oqimli murakkab qurilmalarning sxemalar 15.1 va 15.2-
    rasmlarda keltirilgan. LK-6U murrakab qurilmaning tarkibiga gorizontal elektr 
    gidratorlarda xom neftni ikki pog‗onali tuzsizlantirish bloki kiradi; neftni 
    atmosferada quvishni ikki kolonnali bloki hamda benzinni barqarorlashtirish va 
    fraksiyalash bloki; xom-ashyoni oldindan gidro-tozalab benzinni katalitik 
    riforming bloki; kerosin va dizel yoqilg‗isini gidrotozalash seksiyasi; gazni 
    fraksiyalash bloki. 
    Gazni 
    fraksiyalash 
    blokida 
    (15.1-rasm) 
    qurilmaning 
    hamma 
    seksiyalaridan barqarorlashgan mahsulotlar kirib kelgandan keyin bosh 
    fraksiyalarni yagona markazlashgan etansizlashtirish jarayoni ko‗rilgan; bu 
    blokda quruq gaz, propan, izo-butan va n-butan hamda С
    5
    va undan yuqori 
    fraksiyalar ishlanadi [6].
    LK-6U qurilmasida yuqori sifatli mahsulotlar ishlanadi: oktan soni 90-95 
    bo‗lgan avtobenzin komponenti (tadqiqot metodi), gidro-tozalangan kerosin, 
    tarkibida oltingugurt miqdori 0,2% dan kam bo‗lgan kam oltingugurtli dizel 
    yoqilg‗isi, mazut. 
    GK-3 murakkab qurilmaning tarkibiga neftni atmosferali quvish va 
    mazutni vakuumli qayta haydash bloki, gudronni yengil termik kreking bloki va 
    vakuum gazoylni katalitik kreking hamda gazni fraksiyalash bloklari kiradi. 

    570 
    Qurilmaning asosiy mahsulotlari: bosh fraksiyani barqarorlashtirish, yuqori 
    oktanli benzin komponenti, qozon yoqilg‗isi hamda benzin komponentlari dizel 
    yoqilg‗isi. 
    Murakkab qurilmalarda mazutni chuqur qayta ishlash KT-1 qurilmasi 
    vakuum distillyatini (katalitik kreking uchun xom-ashyo) va gudronni 
    (visbreking) olish uchun xom-ashyoni vakuumli haydashni ikki kolonnali 
    sxemasi. 
    Birinchi vakuum kolonasida mazutdan keng distillyat fraksiyasi quviladi, 
    suv bug‗i berilmaydi. Gudrondan qo‗shimcha distillyatni quvish ikkinchi 
    vakuum kolonnasida amalga oshiriladi. Bunday sxemada mazutni quvish, havoli 
    sovutish apparatidan maksimal foydalanish, kolonnada kondensatorni 
    joylashtirish qoldiq bosimni pasaytirish va distillyat fraksiyasini oxirgi qaynash 
    haroratini 515- 520°Сgacha ko‗tarish imkoniyatini beradi [17]. 

    Download 15,32 Mb.
    1   ...   278   279   280   281   282   283   284   285   ...   307




    Download 15,32 Mb.
    Pdf ko'rish