3
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. Mamlakatimizda yoqilg‘i-energetika
resurslarini
tejashga, tabiiy yoqilg‘ilardan samarali va oqilona foydalanishga hamda
muqobil energiya manbalaridan foydalanishni rivojlantirishga qaratilgan davlat
siyosatini amalga oshirishda О‘zbekiston Respublikasi
Birinchi Prezidentining
2015-yil 5-mayda qabul qilingan №PP-2343-sonli “Ijtimoiy va iqtisodiyotning
sohalarida energiya tejamkor texnologiyalarni joriy etish,
energiya sarfini
kamaytirish bо‘yicha 2015-2019 yillarga mо‘ljallangan chora-tadbirlar dasturi”
tо‘g‘risidagi Farmon muhim ahamiyatga ega [1].
Ushbu farmonda qayta tiklanadigan energiya manbalaridan samarali
foydalanish texnologiyalarini rivojlantirish ustuvor vazifalardan etib belgilab
berildi.
Magistirlik dissertatsiyasida avtonom isitish va issiq suv ta’minotida quyosh
energiyasini qо‘llash va energiya tejash ham muhim
amaliy-ilmiy ahamiyatga
ega.
Aktiv va passiv quyoshli istish tizimlarida quyosh energiyasi issiqlik
energiyasiga aylantiriladi. Bu turdagi quyoshli isitish tizimlari eng yuqori
issiqlik samaradorligiga ega bо‘lishi bilan birga
nobarqaror harorat rejimi,
kechki paytlarda issiqlik yо‘qolishini kamaytirish uchun yordamchi
moslamalarning talab etilishi va kunduzgi paytlarda rо‘y berishi mumkin
bо‘lgan issiqlik va yorug‘lik dikomforti holatlari kabi bir qator kamchiliklarga
ham ega. Mazkur tipdagi quyoshli isitish tizimlarining
qurilmalarining
elementlarini optimal joylashtirish natijasida quyosh nurlanishi kollektori va
issiqlik jamlagich sirtidan tarqalayotgan issiqlik atrof muhitga yо‘qolmasdan
foydali energiya sifatida beriladi. Bu masalani hal qilinishi Respublikamiz
uchun dolzarb bо‘lib, uning quyoshli isitish tizimlarining asosiy qurilmalarining
о‘zaro joylashtirishning oqilona konstiruktiv
yechimlarini tanlash, ularning
asosiy parametrlarini optimallashtirish va bajarilgan hisobiy-optimizatsion
tadqiqotlarning haqqoniyligini tajribaviy tekshirishga olib kelinadi.
