|
Makkajo‘xori biologiyasi va navlari
|
| bet | 17/93 | | Sana | 18.05.2024 | | Hajmi | 1,15 Mb. | | #242107 |
Bog'liq Kafedrasi «O’simlikshunoslik» (1) Makkajo‘xori biologiyasi va navlari
Makkajo‘xori tashqi muhit sharoitlariga ularning o‘zgaruvchanligiga chidamli va tez moslashadigan o‘simlikdir. Makkajo‘xorining o‘sib rivojlanishi uchun tashqi sharoit, ekologik xususiyatlariga, turlarning uzoq davom etishda, suvga bo‘lgan talabi, tuproq harorati va havo harorati, yorug‘lik, oziqa unsurlari bilan
ta’minlanganligiga, o‘simlikning boshqa ekinlar bilan aloqasi va boshqalarga bog‘liq.
jadval
Dunyo mamlakatlarida makkajo‘xorining ekin maydoni, hosildorligi, ishlab chiqarishi (FAO , 2010g.)
Davlatlar
|
Ekin maydoni
ming/ga
|
Hosildorligi
t/ga
|
Umumiy don
hosili.mln.t.
|
Dunyoda
|
161.821
|
5,2
|
844.358
|
AQSh
|
32.960
|
9,6
|
316.165
|
Xttoy
|
32.520
|
5.5
|
177.549
|
Braziliya
|
12.915
|
4.4
|
56.060
|
Meksika
|
7.148
|
3.3
|
23.302
|
Argentina
|
2.903
|
7.8
|
22.677
|
Indoneziya
|
4.143
|
4.4
|
18.364
|
Indiya
|
7.180
|
2.0
|
14.060
|
Fransiya
|
1.571
|
8.9
|
13.975
|
Janubiy Afrika
|
2.742
|
4.7
|
12.815
|
Ukraina
|
2.648
|
4.5
|
11.953
|
Suvga talabi. O‘sib rivojlanish davrida makkajo‘xori ko‘p suv talab qiladi. Yaxshi rivojlangan makkajo‘xori muqobil me’yorda suv bilan ta’minlanganda bir kunda 4 l suv bug‘lantirar ekan. Tuproqda suv miqdori 9,5% past bo‘lsa o‘simlik o‘sishdan to‘xtaydi, 6,7%- so‘lib boshlaydi. Tuproqdan makkajo‘xori suvni tez o‘zlashtiradi, agar o‘simlik atrofida suv bo‘lsa. Makkajo‘xori 150 sm va undan chuqur joydan ham suvni o‘zlashtira oladi agar tuproq yaxshi drenajlangan bo‘lsa. Makkajo‘xori ildizining suvni o‘zlashtirish tezligi tuproq aeratsiyasiga va uning havo bilan taminlanganligiga, makkajo‘xorining tuproqka bo‘lgan talabini belgilaydi.
Makkajo‘xori yaxshi sug‘oriladigan, drenajlangan yer osti suvi chuqur joylashgan tuproqlarda yaxshi o‘sadi. Suvni barglari orkali sarflaydi. Makkajo‘xori o‘simligining og‘izchalari bargning pastki va ustki tomonlarida joylashgan bo‘lib soni 16-17 ming/ 1 sm2 , barg maydonida yoki 100 million o‘rtacha 1 o‘simlikda tashkil etadi. Lekin ular bor moyi bargning ustki qismini 1% egallaydi. Transpiransiya koeffitsiyenti –230-250 (370)-va ortiq.
|
| |
