|
kislotali boiganida yog‘ ta’siriga oshqozon shirasining ta’siriga xlorid
Pdf ko'rish
|
| bet | 123/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotkislotali boiganida yog‘ ta’siriga oshqozon shirasining ta’siriga xlorid
kislotasini ham ta’siri qo‘shiladi.
Suv - m e’daosti bezi sekresiyasi uchun kuchsiz qo‘zg ‘atuvchi b o isa
ham organizmda suvning etarli b o iish i m e’da shirasining ajralishida katta
ahamiyatga ega. Organizmni suvga taqchillik sezishi m e’daosti bezi
sekresiyasini keskin kamaytiradi.
Kam miqdordagi va uncha katta boim agan konsentrasiyadagi (40-50
%) alkogol m e’daosti bezi sekresiyasini tezlashtirish bilan birga
tripsinning oqsillami parchalash xususiyatini oshiradi.
0 ‘n ikki barmoqli ichakning shilliq pardasida prosekretin deb
ataluvchi nofaol garmon hosil b o ia d i, o ‘z navbatida m e’da shirasining
xlorid kislotasi ta’sirida faol sekretinga aylanadi (Beyliss va Starling,
1902). Sekretin qonga so'rilib, m e’daosti bezi hujayralarigacha yetkaziladi
va m e’daosti bezi shirasining ajralishini chaqiradi. Sekretin o ‘n ikki
barmoqli ichakda ancha katta miqdorda saqlansa, yon bosh ichakda esa
uning miqdori ancha kam saqlanadi. Garmon qonga odatda mexanik va
185
asosan kimyoviy qo‘zg ‘atuvchilar ta’sirida, y a ’ni m e’da osti bezi shilliq
qatlamidagi
m e’da shirasi tarkibidagi xlorid kislota ta’sirida ovqat
hazmining oshqozon tipining ichaklar tipiga o ‘tishini ta’min etadi.
Sekretin simpatik nervlar ta’sirida faollashadi. Denervasiya qilinganda
m e’daosti bezidan sekretin ta’sirida ajralayotgan shiraning miqdori, keskin
kamayadi. Sekretin ichaklar reseptorlarini qo‘zg‘atishi natijasida qon
bosimi va nafas funksiyalarini reflektor ravishda o'zgarishini chaqiradi.
Sekretinni hosil bo‘lishiga xlorid kislotadan tashqari, boshqa
|
| |
