|
Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi
Pdf ko'rish
|
| bet | 139/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotsilliq muskullarini
xalqasimon va uzunasiga joylashgan qatlamlarining qisqarishi natijasida
harakatlanadi. Ichaklaming ovqatlangandan keyin 15 minut o'tgach
boshlanadigan 3 tipdagi harakatlari farqlanadi.
1.
Halqasimon
muskullaming
ichaklar bo‘ylab
toiqinsim on
tarqaladigan va uning ichidagi ozuqa massasini siqadigan va faqat orqa
chiqamv teshigiga qarab harakatlantiradigan perestaltik qisqarish.
195
2. Ichaklami bir y o ‘la bir necha qismida ozuqa massalarini
aralashtiruvchi halqasimon muskullaming segmentlashgan qisqarishi.
3. Navbatma-navbat yuzaga keluvchi va ichaklar ichidagi ozuqa
massalarini aralashtimvchi uzunasiga va xalqa holida joylashgan
muskullaming ritmik mayatniksimon qisqarishi.
Ichaklaming qisqarishi ulaming silliq to‘qimalarining o ‘zidagi
biokimiyoviy jarayonlar tufayli avtomatik holda bajariladi. Ichaklar
harakatini boshqarilishida va uning uzunasiga va halqa holda joylashgan
muskullarining qisqarishlarini koordinatsiyalashda Auerbax
asablar
o ‘rimidagi nerv hujayralari turi ishtirok etadi.
Ingichka ichaklaming harakati iste’mol qilingan ovqatlaming fizik va
ximik holatlariga bog‘liqdir. Yonbosh ichakdagi oziq moddalaming
harakatlanishi o ‘n ikki barmoqli va och ichaklardagidan ancha sekin
bajariladi,
so ‘ngra
ileosikal
sfinkter
orqali
y o ‘g ‘on
ichaklarga
evakuatsiyasi kuzatiladi.
Oziq massalari ichaklar devorlariga mexanik ta’sir ko‘rsatish va
ulami tusish y o ‘li bilan ichaklar harakatini chaqiradi. Oziqlar qancha
|
| |
