|
tabiiyki, dastlab ichaklar shilliq pardalarida joylashgan bez hujayralaridan
Pdf ko'rish
|
| bet | 142/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limottabiiyki, dastlab ichaklar shilliq pardalarida joylashgan bez hujayralaridan
ajraluvchi hazm shiralari tarkibidagi fermentlar ta’sirida parchalanadi va
uning parchalanish mahsulotlari hazmlanish darajasiga qarab so'riladi. Shu
sababli ham hazmlanish kanali devorlaridan uzoqlashayotgan oziqlar
qatlamidagi ovqat hazmi kanalining shilliq pardasidan uzoqlashgan sari
moddalaming hazmlanishi va so‘rilishi kamaya boradi.
197
So‘rilish — ichki va tashqi muhit oralig‘ida joylashgan ovqat hazmi
kanali devorlarida joylashgan hujayralarga xos bo‘lgan fizioligik
jarayondir.
M e’dada faqatgina uglevodlar parchalananishining mahsulotlari
hamda suv, tuzlar va alkogol juda sekin so‘riladi. 0 ‘n ikki barmoqli
ichakda to‘yimli moddalaming uncha katta -8% dan ortiq bo‘lmagan
qismi so ‘riladi.
So‘rilishining asosiy joyi b o ‘lib och va yonbosh ichak hisoblanadi.
odamlaming ichaklarining umumiy so‘mvchi yuzasi 5 m2 ni tashkil etadi.
Ichaklaming shilliq pardasida 4 mln. ga yaqin so ‘rg‘ichlar bo‘lib, uning
yuzasini 8 martacha kengaytiradi, demak uning yuzasi 40 m2 ni tashkil
etadi. Bundan tashqari hilpildoq epiteliyaning har bir kvadrat millimetrli
yuzasida so ‘rg‘ichlami o ‘rab turuvchi, faqatgina elektron mikroskop ostida
ko'rish mumkin bo‘lgan har qaysisi 50 dan 200 mln. gacha miqdordagi
sitoplazmatik silindr shaklidagi o ‘siqliklardan iborat popukli kigizga
o ‘xshash epiteliya yopib turadi, demak ichaklaming umumiy so ‘ruvchi
yuzasi 500-600 m2 ni tashkil etadi.
Har bir so‘rg‘ichga 1-3 arteriolalar kelib tutashgan bo‘ladi.
Odamlarda har bir arteriola to‘g ‘ridan-to‘g ‘ri epitelial hujayralar tagida
joylashuvchi 15 tadan 20 gacha kapillyarlarga tarmoqlanib ketadi.
|
| |
