|
ALMASHTIRIB BO‘LMAYDIGAN YOG‘ KISLOTALAM
Pdf ko'rish
|
| bet | 150/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotALMASHTIRIB BO‘LMAYDIGAN YOG‘ KISLOTALAM
Yog‘larda stearin, palmitin va moy kislotalari kabi to‘yingan -
almashtiriladigan yog‘ kislotalaridan tashqari, oliyen, linolat, linolen,
araxidin kabi to‘yinmagan almashtirib bo‘lmaydigan yog
1
kislotalari ham
saqlanadi.
0
‘simliklar moyida (kungaboqar va konopilyada) linolat va
linolen yetarlicha saqlansa, araxidin juda kam; tovuq va g‘oz yog‘ida esa
yetarlicha bo‘ladi. To‘yinmagan yog‘ kislotalari jigarda lipoidlarga
aylanadi. Bular orasidagi fiziologik qimmatli araxidin kislota organizmda
linolat va linolen kislotalardan hosil boiadi. To‘yinmagan yog
1
kislotalari
karotinlar ta’sirini - vitamin A va В hamda С ni faollashtiradi. Ovqatlar
tarkibidagi to‘yinmagan yog‘ kislotalarining bir kecha-kunduzlik
kaloriyaligi
1
% dan tushib ketsa, qon tomirlarining tonusi pasayadi,
ulaming o‘tkazuvchanligi ortadi, qonda xolesterin miqdori ko‘payadi,
arterioskleroz rivojlanadi, yurakda tromblar ko‘zga tashlanadi va miokard
infarkti yuz beradi, teri jarohatlanadi, jinsiy funksiyalar buziladi va
urg'ochi hayvonlarda bo‘g‘oz bo‘lishi yo‘qoladi.
Ozuqalar linolat va linolen kislotalari vitamin Bft bilan organizmga
tushganida, unda to‘yinmagan yog‘ kislotalarining hosil bo‘lishi ortadi,
Jigaming yog‘ bosishi. Ovqatlar tarkibidagi yog‘ miqdori ko‘p
bo‘lganida va jigarda uning sintezlanishi ortganda, yog‘ning oksidlanishi
kamayganda va jigardan yog‘ni evakuasiyasi buzilganida jigami yog‘
bosadi.
Oziq-ovqatlar tarkibida uglevodlar va vitamin Bj ning miqdori
ko‘payganida, oqsillar kamayganida ayniqsa tireonin aminokislotasi
kamayganida, ichki sekresiya bezlari faoliyati buzilganida, ayrim
zaharlanishlarda va organizmning to‘lig‘icha kasalliklari va ayniqsa
jigarda kuzatilganida jigami yog
4
bosadi.
Jigami yog
1
bosishini ogohlantiruvchx moddalar lipotron moddalar
deb ataladi va ularga vitaminlar va lipionin kiradi. Juda faol linotrop
xususityaga xolin ega, chunki uning ishtirokida jigardan yog‘, depolariga
yog‘ kislotalarining harakatlanishini ta’min etuvchi fosfatidlaming
sintezlanishi yuz beradi. Fosfotidlaming o ‘zi esa jigarda yog
|
| |
