|
miyadan chiqadigan markazdan qochuvchi nerv tolalaridagi harakat
Pdf ko'rish
|
| bet | 245/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotmiyadan chiqadigan markazdan qochuvchi nerv tolalaridagi harakat
toklarini yozib olib, markaziy asab tizimining bu xususiyatini isbot etish
mumkin. Markazga intiluvchi nerv tolasi ta’sirlanganda orqa miyadan
chiquvchi - markazdan qochuvchi nerv tolasida harakat toki paydo
boiadi. Agar markazdan qochuvchi tola ta’sirlansa markazga intiluvchi
tolada harakat toki paydo bo‘lmaydi. Buning sababi shuki, orqa miya
qo‘zg ‘alishni markazdan qochuvchi toladan markazga intiluvchi tolaga
o ‘tkazmaydi, balki markazga intiluvchi toladan markazdan qochuvchi
tolaga o ‘tkazadi.
Nerv markazlaridan tashqari, harakatlantiruvchi nervlaraing uchlari
ham qo‘zg ‘alishni bir tomonlama o ‘tkazadi. Buni muskul tolalari
ta’sirlanganda ko‘rish mumkin, muskul tolalari ta’sirlanganda ularda kelib
chiquvchi qo‘z g ‘alish nervga o ‘tmaydi.
Qo‘zg‘alishning o ‘tish tezligi. Har bir refleks muayyan vaqt
davomida kelib chiqadi: ba’zi reflekslar tezroq,ba’zi reflekslar sekinroq
voqye boiadi. Retseptorlar ta’sirlangan paytdan boshlab to javob
346
reaksiyasi boshlanguncha ketadigan vaqt refleks vaqti deyiladi, Refleks
vaqti retseptorlarda qo‘zg‘alishning vujudga ke'iishi, kelib cruqqan
impulsning markaziy asab tizimiga borishi, so‘ngra qo‘zg ‘alishning
markaziy asab tizimidan o‘tishi va markazdan qochuvchi nervlarga
yoyilishi, so ‘ngra ishchi organga o ‘tishi uchun va nihoyat, shu organning
yashirin qo‘zg ‘alish davri uchun ketadigan vaqtidan iborat. Shunday qilib,
refleks vaqti ko‘pgina vaqtlar y ig ‘indisidan iborat ekanligini ko‘rib
turibmiz.
Reflektor yoyning turli qismlarida qo‘zg‘alishning turlicha tezlik
bilan o ‘tishi maxsus tekshirish va o ‘lchashlarda ma’lum bo‘ldi.
|
| |
