|
muskulga yetib boradi deb izoxlash mumkin bo‘ladi. Haqiqatda har bir
Pdf ko'rish
|
| bet | 253/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotmuskulga yetib boradi deb izoxlash mumkin bo‘ladi. Haqiqatda har bir
351
reflektor akt markaziy asab tizimining g ‘oyatda murakkab
reaksiyasi
hisoblanadi. Ayrim paytda har bir organizmga ko'p va xilma-xil ta’sirotlar
kelib turadi. Markaziy asab tizimining koordinatsiya qiluvchi faoliyati
shundan iborat: organizm bu ta’sirotlarga javoban shu xildagi refleksni
yuzaga chiqaradiki, bu refleks muayyan paytda organizmning u yashab
turgan sharoit bilan bir muvozanatga kelishini ta’minlydi. Ana shu javob
aktida butun organizmdagi ayrim organlar yoki organ tizimlari bir-biri
bilan bogiangan qismlar sifatida baravar yoki ketma-ket birgalashib
ishlaydi.
Organizmning harakat qilishdek uyg‘unlashgan faoliyati shunga
bog‘liqki, organizm bilan ta’sirotga javoban hamma muskullarini yoki
qanday boim asin muskullarni emas, balki qat’iyan ma’lum muskullar
guruhini qisqartiradi. Organizm shu tariqa harakat qilganda yurak-tomir
tizimi, nafas organlari va boshqa tizimlaming faoliyati o ‘zgaradi, modda
almashinuvini tezligi ham o ‘zgaradi. Ana shu jarayonlaming hammasi
harakat aktini yuzaga chiqarish uchun eng yaxshi sharoit tug‘diradi.
Murakkab
ravishda
uyg‘unlashgan
harakat
aktining
yuzaga
chiqishida po‘stloq ostidagi tuzilmalar (orqa miya, uzunchoq miya,
miyacha va shu kabilar) gina emas, balki bosh miya po‘stlog‘i ham
qatnashadi. Masalan, mehnat jarayonida qilinadigan harakatlari yoki
sportchi qiladigan harakatlarni uyg‘unlashtirishda va shunga o ‘xshashlarda
bosh miya po‘stJog‘ining shartli reflektor holati ayniqsa katta ahamiyatga
egadir.
|
| |
