|
baribir bo‘shashishi tekshirishlarda ma’lum bo‘ldi. Bu tajriba markaziy
Pdf ko'rish
|
| bet | 255/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotbaribir bo‘shashishi tekshirishlarda ma’lum bo‘ldi. Bu tajriba markaziy
asab tizimining turli funksiyalarini o ‘taydigan muskullar (bu misolda
bukuvchi va yozuvchi muskullar) bilan bog‘langan qismlarida qo‘zg‘alish
jarayoni ham yuz beradi degan taxminni tasdiqladi. Q o i va oyoq
bukilganda yozuvchi muskullar markazida qo‘zg ‘alish kelib chiqadi, lekin
shu bilan bir vaqtda yozuvchi muskullar markazida tormozlanish jarayoni
ro‘y beradi. Bir qo‘l yoki oyoqdagi muskullaming markazlari o ‘rtasidagina
emas, qarama-qarshi ikki qo‘1 oyoqdagi muskullaming markazlari
o ‘rtasida
ham
muayyan
o ‘zaro
munosabatlar
borligi
keyingi
tekshirishlarda t o iig ‘icha aniqlandi.
Odam yurganda goh bir oyog‘i, goh ikkinchi o y o g i bukiladi: ayni
vaqtda bir tizza bukilib, ikkinchi tizza yoziladi. Muayyan paytda chap tizza
bukilgan, o ‘ng tizza esa yozilgan deyaylik, shunga ko‘ra, chap oyoqning
bukuvchi muskullarining markazi qo‘zg ‘alish holatida bo‘ladi. Qarama-
qarshi tomonda teskari hodisa kuzatiladi; o ‘ng oyoqdagi yozuvchi
muskullaming markazi qo‘zg ‘alib, bukuvchi muskullaming markazi
tormozlangan bo‘ladi.
Dastlab N.Ye.Vvedenskiy kashf etgan shunday bir-biriga bog‘liq
innervatsiya barqaror va doimiy bir narsa emas. Bosh miya ta’sirida bu
munosabatlar sharoitga qarab o ‘zgarishi mumkin. Odam yoki hayvon zamr
boiganda ikkala oyog‘ini bir vaqtda bukishi, sakrashi mumkin va hakazo.
Bosh miya shartli reflekslar asosida ishlash y o ‘li bilan mavjud
nisbatlarni o ‘zgartirib, yangi kombinatsiyalar barpo eta oladi, odamning
mehnatda murakkab harakatlami qilishi yoki suzishda, akrobatik
mashqlarda va shu kabilarda tegishli harakatlarni bajarishi bosh miyaning
|
| |
