|
Gap shundaki, odamdagi harakatlaming juda ko‘p shakllari shartli
Pdf ko'rish
|
| bet | 254/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotGap shundaki, odamdagi harakatlaming juda ko‘p shakllari shartli
reflektor harakatlarning juda ko‘p formaning kichik bir gruppasigina
shartsiz reflektor harakatlardan iboratdir.
Yuqorida aytilganidek, organizm retseptorlarining ta’sirlanishiga
javoban, umuman xilma-xil muskullarni qisqartirmaydi, balki qat’iyan
ma’lum muskullar bilan bog‘langan ba’zi nuqtalari tormozlanib, boshqa
muskullar bilan bog‘langan nuqtalari qo‘zg ‘algan b oisa, shunday hodisa
ro‘y berishi mumkin.
Markaziy asab tizimida bir-biri bilan bog‘langan ikki jarayon, ya’ni
qo‘zg ‘alish va tormozlanish jarayonlari doimo bir-biriga ta’sir etib turadi.
Bosh miya po‘stlog‘ining ba’zi nuqtalarida qo‘zg ‘alish jarayoni kelib
chiqishi bilan boshqa nuqtalarida tormozlanish jarayoni kelib chiqadi,
shuningdek bosh miya po‘stlog‘ining ba’zi nuqtalarida tormozlanish
jarayoni paydo bo‘lsa, boshqa nuqtalarida qo‘zg‘alish jarayoni kelib
chiqadi.
352
Markaziy asab tizimida qo‘zg ‘alish va tormo/.ianish
jaray o n iari
uzluksiz ravishda bir-biriga ta’sir etib turadi, shunga ko‘ra, g ‘oyatda
murakkab, uyg‘un harakatlar refleks yo ‘li bilan yuzaga chiqadi.
Har qanday bo‘g ‘imda ikki guruh muskullari borligi tufayli
harakatlana oladi. Bu muskullar bo‘g ‘imdan oshib o ‘tgan bo‘ladi va
qisqarganda harakatni yuzaga chiqaradi. Bir jufit muskullar yordami bilan
faqat bukiladigan va yoziladigan eng oddiy bo‘g ‘imni olaylik. Shu
muskullardan biri qisqarib, bo‘g ‘imni bukadi, ikkinchisi qisqarib yozadi.
Q o‘l-oyoq bukilganda bukuvchi muskul qisqarib, ayni vaqtda
yozuvchi muskulni tortib cho‘zadi, deb o ‘ylasa boiar edi. Ammo
yozuvchi muskulning payi suyakdan ajratib qo‘yilsa, yozuvchi muskulning
|
| |
