|
davom etadi: hayvon zoologiya silsilasida qancha yuqorida tursa, shok
Pdf ko'rish
|
| bet | 250/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotdavom etadi: hayvon zoologiya silsilasida qancha yuqorida tursa, shok
o ‘shancha kuchliroq va uzoqroq davom etadi. Baqada shok bir necha
daqiqada o ‘tib ketsa, mushuk bilan itlarda necha kun va haftalab davom
349
etadi. Maymunlarda va odamlarda shok ayniqsa og ‘ir b o iib , uzoq davom
etadi.
MARKAZIY ASAB TIZIMIDAGI TORMOZLANISH
Periferik nervlaming ayrim organlar faoliyatiga tormozlovchi ta’sir
etishini bilamiz. Qon aylanishi degan boiim da adashgan nervning
tormozlovchi ta’sir ko‘rsatishini bir necha marta aytgan edik. Bu nerv
yurak faoliyatini susaytiradi va hatto butunlay to‘xtatib qo‘ya oladi. Hazm
organlari, shuningdek boshqa organlaming faoliyatini tekshirganimizda
turli nervlaming tormozlovchi ta’sir etishini aytgan edik.
0 ‘tgan asming o ‘rtalarigacha fiziologlar periferik nervlaming
ta’sirida organlar faoliyatining susayishini, tormozlanishini bilar edilar,
xalos.
Dastlab 1862 yilda I.M.Sechenov markaziy tormozlanish hodisasini
kashf etdi. Sechenovgacha markaziy asab tizimida faqat qo‘zg ‘alish
jarayoni b oiad i deb hisoblanar edi.
I.M.Sechenov markaziy asab tizimida tormozlanish hodisasi borligini
baqa ustida tajriba qilib kashf etdi. Shu maqsadda baqaning bosh miyasi
ochilib, ko‘ruv do‘mboqlarining yuqori chegarasidan ko‘ndalangiga
qirqildi. Bosh miyaning oldingi qismi batamom olib tashlanadi. Shu tariqa
operasiya qilingan baqada bukish refleksining vaqti aniqlandi. Refleks
vaqtining qanchaligi aniqlangandan keyin ko‘ruv do‘mboqlariga osh
tuzining kristali qo‘yiladi. Ximiyaviy ta’sirot tufayli bukish refleksi
tormozlandi va refleks vaqti uzayib ketdi. Rus fiziologiyasiga asos solgan
|
| |
