|
Qo‘zg‘alish markaziy asab tizimida hammadan sekinroq o‘tadi. Bu yerda
Pdf ko'rish
|
| bet | 246/318 | | Sana | 23.05.2024 | | Hajmi | 14,15 Mb. | | #251148 |
Bog'liq G‘ofurov A.T., Fayzullayev S.S. Genetika va evolyutsion ta’limotQo‘zg‘alish markaziy asab tizimida hammadan sekinroq o‘tadi. Bu yerda
qo‘zg‘alish bir neyrondan ikkinchi neyronga o ‘tadi. Shu sababli markaziy
yoki sinaptik paysal haqida gapirish rasm bo‘lib ketgan. Markaziy asab
tizimida qo‘z g ‘alishning sekin o ‘tishi paysal deb atalishiga sabab shuki,
qo‘z g ‘alish sinapsga yetgach g o ‘yo qandaydir g ‘ovga duch kelib, shu
tufayli to‘xtab qoladi, degan taassurot tugiladi.
Qo‘zg ‘alish ritmining o ‘zgarishi. Markaziy asab tizimi markazdan
qochuvchi neyronlar orqali periferiyaga - ishchi organga hech qachon bitta
qo‘zg ‘alish to‘lqinini yubormaydi; markaziy asab tizimidan hamisha bir
necha impuls ketma-ket keladi.
Markaziy asab tizimi yuboradigan qo‘z g ‘alish ritmi retseptorlarga
tushadigan ta’sirotning chastotasiga ko‘p bog‘liq emas. Ta’sirot ritmi bir
qancha boiganda ham, hatto juda siyrak bo‘lganda ham, markaziy asab
tizimi baribir bir qancha impulslar bilan javob beradi. Nerv markazlaridan
keluvchi impulslaming ritmi sekundiga 50 dan tortib 200 tagacha boiadi.
Shuning uchun ham nerv markazlari qo‘zg ‘alish ritmini o ‘zgartira oladi,
transformatsiya qila oladi deb hisoblanadi.
Organizmdagi hamma muskullaming qisqarishi tetanik qisqarish
ekanligi ham markaziy asab tizimining shu xususiyati bilan izohlanadi.
Har qanday muskulning juda tezlik bilan va qisqa muddatli qisqarishi
tetanik qisqarishlar, chunki muskul hamisha ketma-ket keluvchi bir qancha
impulslami oladi.
Markaziy asab tizimida qo‘z g ‘alishning to‘p!anishi (summasiya).
Markaziy asab tizimining birinchi marta I.M.Sechenov tomonidan kashf
etilgan ikkinchi xususiyati shuki, u o ‘ziga keluvchi qo‘z g ‘alishlami to‘play
oladi. Bu xususiyat shundan iboratki, afferent tolaga pog‘ona osti kuchiga
|
| |
