Kodlar va xalaqitga chidamli kodlash to‘g‘risidagi

Download 8,51 Mb. Pdf ko'rish
bet	48/283
Sana	21.11.2023
Hajmi	8,51 Mb.
	#102907

1 ... 44 45 46 47 48 49 50 51 ... 283

Bog'liq
Raqamli mobil aloqa

6.3. Kodlar va xalaqitga chidamli kodlash to‘g‘risidagi
umumiy ma’lumotlar
Kod — bu xabarni taqdim qilishning fizik mohiyatiga bog‘liq
bo‘lmagan shakldir. Bu aloqa tizimda xabarni fizik taqdim etishni
aniqlovchi signalni koddan abstraktli (simvolli) shaklni fizik sig-
nallar bilan bog‘lashadi, bunda kodlarni chastotali, vaqt bo‘yicha,
fazali yoki amplitudali deb atashadi. Kodni simvollar majmuasi
deb qarash mumkin. Xalaqitga chidamli kodli simvollar majmua-
sidagi xatolarni topish va ularni tuzatish imkonini beradi. Agar
xabarlar ichki korrelyatsiyali aloqalarga ega bo‘lsa, ya’ni bitta
xabar ba’zi bir holatga ko‘ra boshqasiga bog‘liq bo‘lsa, bu asosan
matnlarni tabiiy tillarda uzatilganda bo‘ladi, unda xohlagan kod-
ning xalaqitga chidamligi xabarlar o‘rtasidagi statistik bog‘lanish-
lar evaziga oshishi mumkin. Agar bu aloqalar zaif yoki noma’lum,
yoki ularni xalaqitga chidamlilikni oshirish uchun qo‘llash mum-
kin bo‘lmasa, bu holatda xabarni taqdim qilish shakli keragidan
ortiq darajada bo‘lishi lozim, jumladan xabar kodida simvollar
kuchaytiriladi, kodli belgilar o‘rtasida esa sun’iy korrelyatsiyali
aloqalar kiritiladi. Shuning uchun ba’zi holatlarda xalaqitga chi-
damli kodlarni keragidan ortiq deb atashadi. Keragidan ortiqcha-
likni kodga kiritish xatolarni topish va to‘g‘irlashdan tashqari
aloqa liniyaning energetik samarasini oshiradi, sixronlashtirish

95
trakti xalaqitga bardoshliligini oshirish yo‘li bilan aloqada kirish
vaqtini qiskartirish, signallar ansambli korrelyatsiyali xususiyatini
yaxshilash, oddiy usul bilan tarqoqlangan qabul qilishni amalga
oshirish imkonini beradi.
Xalaqitga chidamli kodning turi aloqa tizimining tuzilishi-
ga bog‘liq, ularning umumlashtirilgan sxemasi 6.7-rasmda
keltirilgan.
AM
AM
AQ
PI
AB
DTT
DTP
DPV
QDT
PRT
KDI
PRI
M
M
MQB
DSB
DOP
ARO
ARO
D
D
QU
QU
UZ
UZ
AC
AC
BB

Download 8,51 Mb.

1 ... 44 45 46 47 48 49 50 51 ... 283

Download 8,51 Mb.

Pdf ko'rish