Развитие сотрудничества в области туризма между странами

Шу билан бирга, иқтисодий глобаллашув уни бошлаган ривожланган мамлакатлар учун жуда фойдали бўлди. Бошқа томондан, сўнгги ўн йилликларда иқтисодий глобаллашув кўп томонлама ислоҳотларни амалга оширишга ёрдам берди (савдо сиёсати, ички савдо ва инвестиция муҳитини кенг эркинлаштириш, технологик ўзгаришлар), ривожланаётган мамлакатларда иқтисодий ўсиш учун қулай шарт-шароитлар яратди ва натижада уларнинг жаҳон иқтисодиётига интеграцияси кучайди.

Жаҳон иқтисодиёти ва глобализация эволюцияси

• Даставвал таъкидланганидек социолог И.М. Валлерштейн назариясига мувофиқ, жаҳон иқтисодиётининг шаклланиши мустамлакачилик тизимларининг пайдо бўлиши билан боғлиқ бўлиб, бу халқаро савдонинг жадал ривожланишига ва ишлаб чиқариш тармоқларининг пайдо бўлишига олиб келди. Унинг концепциясига мувофиқ, бурилиш нуқтаси Ғарбий Европа цивилизациясининг кенгайиши доирасида юз берди ва у аста-секин дунёнинг асосий мамлакатларини бўйсундирди.
• Шундай қилиб, жаҳон иқтисодиёти ХХ асрда энг самарали тарзда шакллана бошлади. Бунга 30-йиллардаги тизимли инқирозлар, иккинчи Жаҳон уруши, мустамлакачилик тизимининг қулаши ва жаҳон иқтисодиётининг мувозанати ёрдам берди.
• Иккинчи Жаҳон урушидан кейин дунёда икки барқарор тизим шаклланди: капиталистик ва социалистик. 1950-йиллардан бошлаб мустамлакачилик тизимининг йўқ бўлиши бошланди, Осиё, Aфрика ва Америкада янги мустақил давлатлар шакллана бошлади.
• 1991 йил СССРнинг бўлиниши, Германияни бирлаштириш, Европа Иттифоқини кенгайтириш тўғрисидаги Маастрихт шартномаси ва келажакдаги интеграцион бирлашмалар.

Иқтисодий ва ташқи иқтисодий фаолиятни либераллаштириш хусусиятлари

• Иқтисодиётнинг глобаллашуви кўпинча товарлар, инвестициялар, кредитлар, ахборот, одамлар ва ғоялар алмашинуви оқимининг тез ўсиши, шунингдек уларни тақсимлаш географиясини кенгайтириш деб тушунилади. Глобаллашув жараёнларининг жаҳон иқтисодиётига таъсири шароитида иқтисодий глобаллашувни товарлар ҳаракатини еркинлаштириш ва ишлаб чиқаришнинг асосий омиллари доирасида иқтисодий ҳаётнинг байналминаллашуви жараёни сифатида аниқлаш мумкин. Макроиқтисодий жиҳатдан глобализация иқтисодий ва сиёсий воситалар ёрдамида мамлакатлар ва алоҳида минтақаларнинг ўз чегараларидан ташқарида иқтисодий фаолият учун умумий истагини англатади. Бундай интилишларнинг белгилари либераллаштириш, савдо ва инвестицион тўсиқларни олиб ташлаш, умумий иқтисодий зоналарни яратишдир.
• Иқтисодий глобаллашув-бу жаҳон иқтисодиётини товарлар, хизматлар, капитал, меҳнат, билим ва технологияларнинг ягона бозорига айлантиришдир. Иқтисодий глобаллашувнинг шаклланишида асосий омил-бу ягона глобал ахборот тизими, молиявий, инвестицион ва савдо оқимларининг шаклланиши. Иқтисодий глобаллашув ("бозор глобаллашув "ёки" корпоратив глобаллашув"), шунингдек, товарлар ва хизматлар глобал савдосини жадаллаштириш жараёни сифатида талқин қилиниши мумкин (ЖСТ доирасида савдо тўсиқларни босқичма-босқич бартараф этиш), алоқа ва коммуникация соҳаларини кенгайиши. Иқтисодий соҳага нисбатан глобаллашув жаҳон савдоси ва халқаро алмашинув жараёнларининг тобора очиқ, интеграциялашган жаҳон иқтисодиётида миқёсининг ошиши деб тушунилади.