|
Reja: Jadidlar Harakatining Kelib Chiqishi
|
| bet | 1/2 | | Sana | 09.10.2024 | | Hajmi | 0,88 Mb. | | #274205 |
Bog'liq Jadidlar-Harakati
Jadidlar Harakati
Jadidlar harakati XX asr boshlarida O'zbekistonda vujudga kelgan ijtimoiy-siyosiy va madaniy harakat bo'lib, millatning uyg'onishi va ma'rifatparvarlik g'oyalarini o'z ichiga olgan edi. Bu harakat o'zbek jamiyatida ko'plab o'zgarishlarni olib keldi, ularni an'anaviy turmush tarzidan yangi, zamonaviy hayotga olib bordi.
1
Farg‘ona politexnika instituti kimyo fakulteti oziq-ovqat texnologiyasi 1-kurs 81.24 guruh talabasi Abdumutalipova Feruzabonu
o‘zbekistonning eng yangi tarixi fanidan tayyorlagan taqdimoti
Reja:
1. Jadidlar Harakatining Kelib Chiqishi
2. Jadidlar Faoliyati va Islohotlari
3. Jadidlar Harakatining Hozirgi Kundalik Ahamiyati
Jadidlar Harakatining Kelib Chiqishi
Jadidlar harakatining kelib chiqishi XIX asr oxiri va XX asr boshlarida O'zbekistonda yuz bergan ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy o'zgarishlar bilan bog'liq edi. Bu davrda rus imperiyasining ta'siri ostida O'zbekistonning ijtimoiy tuzilmasi va madaniy hayoti tubdan o'zgardi. An'anaviy ta'lim tizimi, islom dini va arab yozuvi o'z ahamiyatini yo'qotdi, buning o'rniga rus tili, g'arbiy ta'lim tizimi va yangi madaniyat kirib keldi.
1
Ta'lim tizimining o'zgarishi
An'anaviy madrasalar zamonaviy maktablardan ortda qolganini ko'rib, ba'zi aydınlar ta'lim tizimini isloh qilish zarurligini anglab yetdilar. Ular rus tilida ta'lim beradigan yangi maktablar ochishga harakat qildilar.
2
Millatning uyg'onishi
Jadidlar o'zbek xalqini rus imperiyasiga qarshi kurashga undashni, milliy g'urur va mustaqillik tuyg'usini uyg'otishni maqsad qildilar.
3
Zamonaviy madaniyatning kirib kelishi
G'arbiy madaniyatning kirib kelishi bilan o'zbek jamiyatida yangi fikrlar, g'oyalar va qadriyatlar paydo bo'ldi. Jadidlar bu o'zgarishlarga ochiq edi va ular o'zbek jamiyatini zamonaviylashtirishni ko'zladilar.
2
Jadidlarning Maqsad va G'oyalari
Jadidlarning asosiy maqsadi o'zbek jamiyatini zamonaviylashtirish, milliy ong va madaniyatni rivojlantirish, ta'lim va ilm-fanni rivojlantirish edi. Ular o'zbek xalqini rus imperiyasining ta'siridan ozod qilishni va o'zbek tilini, madaniyatini va milliy o'zligini saqlab qolishni maqsad qildilar. Jadidlar g'arbiy madaniyatdagi ijobiy jihatlarni o'zlashtirishga va o'zbek jamiyatiga moslashtirishga intilishdi.
1
Ta'limni rivojlantirish
Jadidlar o'zbek tilida ta'lim beradigan maktablar ochishga, zamonaviy ta'lim tizimini joriy etishga harakat qildilar.
2
Milliy ong va madaniyatni rivojlantirish
Ular o'zbek tilini va madaniyatini rivojlantirish, milliy qadriyatlarni targ'ib qilishga intildilar.
3
Ijtimoiy adolat va tenglik
Jadidlar jamiyatda ijtimoiy adolat va tenglik o'rnatishni, xalqning hayotini yaxshilashni maqsad qildilar.
4
Siyosiy islohotlar
Ba'zi Jadidlar o'zbek xalqini siyosiy jihatdan uyg'otishga va o'z-o'zini boshqarish huquqiga ega bo'lishga undashdi.
3
Jadidlar Faoliyati va Islohotlari
Jadidlar harakati ta'lim sohasida ko'plab islohotlar o'tkazdi. Ular o'zbek tilida ta'lim beradigan yangi maktablar ochishga, maktablarning sonini ko'paytirishga, o'quv dasturlarini yangilashga harakat qildilar. Shuningdek, Jadidlar gazetalar va jurnallar chiqarib, o'zbek xalqini ma'rifatparvarlik g'oyalari bilan tanishtirishdi.
Ta'lim sohasida
Jadidlar o'zbek tilida ta'lim beradigan maktablar ochishga, maktablarning sonini ko'paytirishga va o'quv dasturlarini yangilashga harakat qildilar.
Matbuotda
Jadidlar gazetalar va jurnallar chiqarib, o'zbek xalqini ma'rifatparvarlik g'oyalari bilan tanishtirishdi.
- "Turkiston viloyati gazetasi"
Madaniy hayotda
Jadidlar o'zbek madaniyatini rivojlantirishga, teatr, musiqa va adabiyotni targ'ib qilishga harakat qildilar.
- Teatrlar va musiqa guruhlari
- Adabiy jurnallar va kitoblar
4
Jadidlar Harakatining Yaxlit Tarkibi
Jadidlar harakati turli ijtimoiy guruhlar vakillarini birlashtirgan edi: ziyolilar, din ulamolari, savdogarlar, hunarmandlar, dehqonlar. Jadidlar harakatining rahbarlari orasida Mustafo Cho'qay, Fitrat, Abdurauf Fitrat, Munavvar Qori, Abdulla Avloniy va boshqalarni eslatib o'tish mumkin. Ular har xil fikr va qarashlarga ega bo'lishsa ham, umumiy maqsadga - o'zbek jamiyatini zamonaviylashtirish va millatni uyg'otishga intildilar.
|
| |
