|
Reja: Shaxsiy kompyuterning tashkiliy qismlari
|
| bet | 29/46 | | Sana | 22.05.2024 | | Hajmi | 13,72 Mb. | | #249645 |
Bog'liq davlat pedagogika institutiTa’minot manbai — SHK ning avtonom va tarmoqdi energota’minoti tizimini o’z ichiga olgan blok.
Taymer — mashina ichidagi haqiqiy vaqt elektron soati, u kerak bo’lganda, joriy vaqt paytini avtomatik olishni ta’minlaydi (yil, oy, soatlar, minutlar, sekunddar va sekund ulushlari). Taymer avtonom ta’minot manbaiga — akkumulyatorga ulanadi va mashina tarmoqdan uzilganda ham ishlayveradi.
Tashqi qurilmalar
SHK ning tashqi qurilmalari (TQ) — har qanday hisoblash kompleksining muhim tarkibiy qismidir, shuni aytish etarliki, TQ, butun SHK narxining 80 — 85 % ini tashkil etadi.
SHK ning TQ, mashinani tashqi muxit: foydalanuvchilar, boshqarish ob’ektlari va boshqa EHMlar bilan o’zaro ishini ta’minlaydi. Tashqi qurilmalarga quyidagilar kiradi:
Tashqi eslab qolish qurilmalari (TEQQ) yoki SHK ning tashqixotirasi;
foydalanuvchining muloqat vositalari;
ma’lumotlarni kiritish qurilmalari;
ma’lumotlarni chiqarish qurilmalari;
aloqa va telekommunikatsiya vositalari.
Foydalanuvchining muloqat vositalari o’z tarkibiga videoterminallarni (chispletlar) va ma’lumotni nutqli kiritish-chiqarish qurilmalarini oladi.
Videomonitor (displey) — SHK ga kiritilayotgan va undan chiqarilayotgan ma’lumotlarni aks ettirish uchun qurilmadir.
Nutqli kiritish-chiqarish qurilmalari tez rivojlanayotgan multimedia vositalariga kiradi.
Nutqli kiritish qurilmasi — bu turli xil mikrofonli akustik tizimlar, "tovushli sichqonlar", masalan, odam talaffuz qilayotgan harf va so’zlarni anglay oladigan, ularni identifikatsiya qiladigan va kodlaydigan murakkab dasturli ta’minot.
Nutqli chiqarish qurilmasi — bu kompyuterga ulangan baland gapiruvchilar (dinamiklar) yoki tovushli kolonkalar orqali ishlab chiqariladigan, raqamli kodlarni harf va so’zlarga o’zgartirishni bajaradigan turli xil tovush sintezatorlari.
Ma’lumotlarni kirtnsh qurilmalariga quyidagilar kiradi:
klaviatura — SHK ga sonli, matnli va boshqaruvchi axborotni qo’lda kiritish uchun qurilma;
grafik planshetlar (digitayzerlar) — planshet bo’yicha maxsus ko’rsatkichni (peroni) harakatlantirish yo’li bilan grafik ma’lumotlarni, tasvirlarni qo’lda kiritish uchun pero siljiganda uning koordinatalari o’qiladi va bu ma’lumotlar SHKga kiritiladi;
skanerlar (o’quvchi avtomatlar) — mashinada yozilgan matnlar, grafiklar, rasmlar, chizmalarni qog’ozdagi tashuvchilardan avtomatik o’qish va SHK ga kiritish uchun; • ko’rsatish qurilmalari (grafik manipulyatorlar) — grafik axborotni displey ekraniga kiritish uchun kursor harakatini ekran bo’yicha boshqarish yo’li bilan va keyinchalik kursor koordinatini kodlash va uni SHK ga kiritish bilan (joystik — richag,
"sichqoncha", trekbol — gardishdagi shar, yorug’lik perosi va b. );
sensorlik ekranlar — tasvirlar, dasturlar yoki buyruqlarning aloxida elementlarini displeyning poliekranidan SHK ga kiritish uchun.
Ma’lumotlarni chiqarish qurilmalariga quyidagilar kiradi:
printerlar — ma’lumotni qog’ozli tashuvchida qayd etish uchun yozuvchi qurilma; • grafikchizuvchilar (plotterlar) — grafik ma’lumotni (grafiklar, chizmalar, rasmlar)
SHK dan qog’ozdagi tashuvchiga chiqarish uchun.
Aloqa va telekommunikatsiya qurilmalari priborlar va avtomatlashtirishning boshqa vositalari bilan (interfeyslar moslashtiruvchilari, adapterlar, raqamli-analog va analog-raqamli o’zgartirgichlar va sh. o’.) aloqa qilish uchun va SHK ni aloqa kanallariga, boshqa EHM va hisoblash tarmoqlariga (tarmoqli interfeysli plata, "ulanishlar", qiymatlarni uzatish multipleksorlari, modemlar) ulash uchun ishlatiladi.
Yuqorida aytib o’tilgan qurilmalarni ko’pchiligi shartli ajratilgan guruhga — multimedia vositalariga mansubdir.
|
| |
