|
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
Pdf ko'rish
|
| bet | 280/352 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 44,19 Mb. | | #143802 |
Bog'liq 46-44-PB
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
313
boshlaydi. Gullash va don tulishi jarayonida soya rivojlanishining kritik davri
hisoblanadi. Bu davrda suv juda ko‘p talab etiladi.
Yorug’likka munosabati: soya qisqa kunlik o‘simlik bo‘lib, uning
rivojlanishida yorug’lik hal qiluvchi ahamiyatga ega. O‘simlik kunning uzun-
qisqaligiga ayniqsa unib chiqqanidan to to‘la gullaguncha kuchli beriluvchan bo‘ladi
va bu davrda quyosh yorug’ligining kuchli va qisqa to‘lqinlik 380-720 nm
(nanometr) bo‘lgan nurlarini ko‘proq qabul qiladi, meva elementlarini shakllanish
davrida esa ko‘proq quyoshdan kelayotgan uzun to‘lqinlik nurlar kerak bo‘ladi.
Issiqlikka munosabati: soya issiqsevar o‘simlik. Soyaning o‘stirish mumkin
bo‘lgan mintaqalarni o‘sha sharoitdagi issiqlik va yorug’likni yetarli bo‘lishiga
qarab belgilanadi. Soyani o‘sish rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan foydalik issiqliklar
yig’indisi navlariga bog’liq ravishda 1600-3000
0
S gachani tashkil qiladi. Ertapishar
navlar uchun bu ko‘rsatkich 1700-2200
0
S, qolgan aksariyat navlar uchun 2400-
2700
0
S ni tashkil etsa, o‘ta kechpishar navlar uchun 3000-3500
0
S zarur bo‘ladi.soya
urug’ini unishi uchun eng kam issiqlik 6-7
0
S ni tashkil qiladi, lekin bunday haroratda
unib chiqishi uzoqqa 25-30 kunga cho‘ziladi. Eng qulay issiqlik 20-22
0
S hisoblanadi
va tuproqda namlik yetarli bo‘lganda 4-5 kunda urug’ unib chiqadi.
Namlikka munosabati. Soya – musson iqlim o‘simligi. U hosil birligiga juda
ko‘p suv sarflaydi. Soya – namsevar o‘simlik amal davrida u bir gektardan 3200-
5500 m
3
suv o‘zlashtiradi. Transpiratsiya koeffitsienti haddan ziyod, nam
tumanlarda 400 dan 500 gacha beqaror namlikli tumanlarda esa 500 dan 700 gacha.
Ko‘p suv o‘zlashtirishiga qaramay, muayyan namlik taxchilligida ham o‘sa oladi va
u loviyaga nisbatan qurg’oqchilikka yaxshi bardosh beradi.
|
| |
