Zig‘ir
poyasi
Soya
poyasi
1
Alanin
0,981029
0,055201
2
Asparagin
0,585154
0,182841
3
Treonin
0,563376
0,239492
4
Gulitamin
0,533533
0,270584
5
Gistidin
0,48575
0,136927
6
Sistein
0,390164
0,493989
7
Treozin
0,295589
0,492366
8
Argenin
0,273029
0,115675
9
Serin
0,271365
0,079082
10
Meteonin
0,2717
0,169441
11
Lizin
0,251102
0,046493
12
Leytsin
0,246381
0,059826
13
Gulitamin kislota
0,226986
0,145965
14
Glitsin
0,196819
0,089332
15
Fenilananin
0,17415
0,151294
16
Prolin
0,166814
0,667696
17
Triptofan
0,163814
0,115831
18
Izoleytsin
0,136983
0,070162
19
Valin
0,128306
0,584372
20
Asparagin kislota
0,124177
0
Jami
6,466223
4,16657
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
107
mg/g, leytsin0,246 mg/g aminokislotalari soya poyasidagiga nisbatan yuqori
ekanligini ko‘rishimiz mumkin.
Ozuqalar uchun mineral tarkibning muhim ekanligini inobatga olgan holda,
har ikki o‘simlik poyasining elementar tarkibi aniqlandi. Aniqlash uchun induktiv
bog‘langan argon plazmali mass-spektometriya usulidan [11] foydalanildi.
Olingan natijalar 3-jadvalda umumlashtirildi.
3-jadval
Zig‘ir va soya o‘simligi poyalarining eklementar tarkibi
№ Kimyoviy elementlar
Zig‘ir poyasi
Soya poyasi
1
Li 7 (ppm)
0,321
0,209
2
Be 9 (ppm)
0,066
0,063
3
B 11 (ppm)
4,962
4,917
4
Na 23 (ppm)
1516,482
342,390
5
Mg 24 (ppm)
1517,493
3025,443
6
Al 27 (ppm)
11,862
9,747
7
Si 28 (ppm)
668,552
601,594
8
P 31 (ppm)
430,875
501,281
9
S 32 (ppm)
732,839
669,107
10
K 39 (ppm)
5806,027
3502,399
11
Ca 42 (ppm)
1640,546
1726,624
12
Ti 48 (ppm)
3,244
6,345
13
V 51 (ppm)
0,053
0,049
14
Cr 52 (ppm)
0,303
0,310
15
Mn 55 (ppm)
0,275
0,245
16
Fe 57 (ppm)
55,641
59,858
17
Co 59 (ppm)
0,016
0,017
18
Ni 60 (ppm)
0,071
0,107
19
Cu 63 (ppm)
0,060
0,137
20
Zn 66 (ppm)
0,304
0,279
21
Ga 69 (ppm)
0,071
0,080
22
As 75 (ppm)
0,013
0,013
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
108
23
Se 82 (ppm)
0,066
0,005
24
Rb 85 (ppm)
0,179
0,107
25
Sr 88 (ppm)
2,228
3,239
26
Zr 90 (ppm)
0,010
0,016
27
Mo 98 (ppm)
0,032
0,205
28
Cd 111 (ppm)
0,001
0,001
29
Sb 121 (ppm)
0,001
0,002
30
Ba138 (ppm)
0,431
0,505
31
W 184 (ppm)
0,002
0,002
32
Hg 202 (ppm)
0,003
0,000
33
Tl 205 (ppm)
0,001
0,001
34
Pb 208 (ppm)
-
-
35
U 238 (ppm)
0,005
0,005
Olingan natijalar zig‘ir poyasidagi ayrim makroelementlar Na (1516,4 mg/kg),
K (5806,027 mg/kg), S (732,839mg/kg) miqdori soya poyasidagidan yuqori, Ca
(1640,546 mg/kg), P (430,875mg/kg) elementlari esa bir oz kam miqdorda
aniqlandi.
Olingan
natijalar
shuni
ko‘rsatadiki
zig‘ir
poyasidan
foydalanib
tayyorlanadigan chorva ozuqa maxsulotlari soya poyasidan tayyorlanadigan ozuqa
maxsulotlaridan kimyoviy tarkib jihatdan qolishmaydi. Kelgusida zig‘ir poyasidan
to‘yimli pichanlar tayyorlash va uni maxsus go‘sh, sut yo‘nalishida boqiladigan
hayvonlarning ozuqa ratsioniga qo‘shish mumkin. Yuqorida olingan natijalar buning
uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
Adabiyotlar
1. D.R.Tojiboyev, M.Yu.Isaqov, V.U.Xo‘Jayev., “Ayrim o‘simlik moylari yog‘
kislotalarining IQ va xromatomasspektroskopiya spektorlarining qiyosiy tahlili”
Qo‘qonDPI Ilmiy xabarlar 2022-yil 1 (5)-son maqola
2. Yu.V.Isakov, Yu.M.Isakov, V.U. Mukimjonova., “Mикробиогенные элементы
в системе “порода – почва –Растение” на лугово-оазисных почвах западной
ферганы” “Universum: химия и биология” 25.08.2022 г. № 26159
“JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN
UZBEKISTAN” JURNALI
VOLUME 1, ISSUE 7, 2023. OCTOBER
ResearchBib Impact Factor: 8.654/2023 ISSN 2992-8869
109
3.S.D.Boboyev, R.T.Adizov, H.B.Ergasheva, B.B.Toirov, N.N.Tursunova “Omixta
yem ishlab chiqarish” kasb-hunar kollejlari uchun qo‘llanma., Toshkent-2004.
4. H.N.Atabayeva, Z.K.Yuldasheva, A.M.Islamov., Botanika yem-xashak
yetishtirish agronomiya asoslari., Toshkent «Yangi asr avlodi» 2008
5. R.Hamraqulov, K.Karibayev. Qishloq xo‘jalik hayvonlarini oziqlantirish.
Toshkent 1999.
6. С.Н. Хохрин Кормление с/х животных. Колос С.2007 г.
7. В.Н.Баканов, В.К.Менкин. Кормление с/х животных, М. 1989 й.
8. Г.А.Богданов. Кормление с/х животных М.1990 й.
9. Методы контроля. Химические факторы. Руководство по методам контроля
качества и безопасности биологически активных добавок к пище. Руководство
Р 4.1.1672-03. М.: Федеральный центр госсанэпиднадзора Минздрава России,
2004
10. M.Sattarov, ilmiy xodimlar R.Saitkanova, N.Otamirzaev, .Qodirov, H.Idrisov,
N.Tuyg‘unov, B.Qalandarov, M.Ahtamov, M.Hayitov,M.Raxmanov., “Andijon
viloyatida soya yetishtirish agrotexnologiyasi” fermerlar uchun tavsiyanoma.,
Yoshkent-2017.
11. D.R.Tojiboyev., M.Yu.isaqov “Biogen elementlarning sistematikasi va soya
donlari hamda zig‘ir urug‘lari tarkibidagi tasnifi” Qo‘qonDPI Ilmiy xabarlar 2022-
yil 4 (8)-son maqola.
|
