|
Respublikamizda neft va gaz to`g`risida ingiliz tilida qisqacha bayon yozib bering
|
| bet | 32/32 | | Sana | 30.11.2023 | | Hajmi | 1,12 Mb. | | #108684 |
Bog'liq GTL 1-bosqich1111Sinfning eng oddiy vakili metan (CH4 ). Eng uzun zanjirli uglevodorod, nonakontatriktan C390H782 1985 yilda ingliz kimyogarlari I. Bidd va M. K. Uayting tomonidan sintez qilingan.
IYUPAK nomenklaturasi bo’yicha tarmoqlangan alkanlar quyidagi qoidalar bo’yicha nomlanadi:
1) Eng uzun tarmoqlanmagan zanjir tanlanadi, uning nomi asos (oʻzak) boʻlib xizmat qiladi.
2 ) T armoqlar o’rinbosar sifatida nomlanadi, bunda tarmoqlanmagan zanjirdagi uglerod atomlari eng kichik lokant prinsipida raqamlanadi. Agar alkanning molekulasida uglerod atomlarining soni va . tarmoqlanish darajasi bilan farq qiladigan bir nechta . o’rinbosarlar bo’lsa alkanni nomlashda o’rinbosarlar alifbo tartibida keltiriladi.
Biror uglerod atomi bevosita nechta boshqa uglerod atomlari bilan bog’langanligiga ko’ra
birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi uglerod atomlar deb yuritiladi.
A lkan molekulasidan bitta vodorod atomi ajratib chiqarilsa alkil qoldig’i hosil bo’ladi. Bu qoldiq odatda alkil guruh, ba’zan alkil radikal deyiladi. Lekin radikal deb nomlash unchalik to’g’ri emas. Alkil qoldiqlarining nomi tegishli alkan nomidagi -an suffiksi -il suffiksiga almashtirish bilan yasaladi.
Tarmoqlangan alkil guruhlarni nomlash uchun asosiy zanjir
r aqamlanishi ham mumkin.
5_10 Shudiringlash nuqtasi nima? Nima maqsadda aniqlanadi?
Shudring nuqtasi - maʼlum bosim va namlikda havo sovib, unda toʻyingan suv bugʻlari hosil boʻlishi uchun zarur tra. Havo namligining asosiy tavsiflaridan biri. U bilan havo namligining qiymatlari aniqlanadi. Nisbiy namlik 100% dan kam boʻlganda Shudring nuqtasi har doim havo trasidan pastroq boʻladi. Tra Shudring nuqtasiga kelishi uchun havo sovishi zarur. Havo toʻyinganda, yaʼni namlik 100% boʻlganda Shudring nuqtasi havo trasiga tenglashadi. Mas, havo temperaturasi 15° da: nisbiy namlik 100, 80, 60, 40% boʻlishi uchun Shudring nuqtasi 15,0, 11,6, 7,3, 1,5° ga teng boʻlishi kerak.
|
| |
