|
Respublikasi oliy va
|
bet | 18/122 | Sana | 25.06.2024 | Hajmi | 1,43 Mb. | | #265621 |
Bog'liq Fermer xo\'jaligi iqtisodiyoti1- uyushma balansidagi asosiy vositalarni texnik ko‘rikdan o‘tkazib bora- di, ta’mirlash va yangilash, resurslarni iqtisod qiluvchi texnika va texnologi- yalarni joriy qilish va istiqbolli rejalarni ishlab chiqish hamda har bir su- vdan foydalanuvchining badallarini hisob-kitob qilib, belgilangan tartibda ta’sischilarning umumiy yig‘ilishida tasdiqlaydi.
O‘tkazilgan monitoring natijalariga ko‘ra, SFUlar fermer xo‘jaliklariga suv yetkazib berish ishlarini amalga oshirmoqda. Respublika dehqon va fermer xo‘jaliklari uyushmasining Farg‘ona shahri vakilligi qoshida «Vodiy-shar- shara» suvdan foydalanuvchilar markazi 120 dan ortiq fermer xo‘jaliklariga suv yetkazib berish yuzasidan shartnoma tuzgan.
Suvdan foydalanuvchilar markazi shartnomaga asosan, suvdan foydalanu- vchilarga ajratilgan limit doirasida suv yetkazib berish, ichki suv xo‘jalik obyek- tlarini ta’mirlash, tozalash va rekonstruksiya qilish ishlarini tashkil etgan bo‘lib, bu sohada bir qancha muammolar mavjud. SFU tomonidan shartnomaga asosan, ichki suv xo‘jalik obyektlarini ta’mirlash, tozalash va rekonstruksiya qilish ishlari talab darajasida bajarilmayapti. 2004-yilda SFUlari 35 mingdan ortiq fermer xo‘jaliklar bilan 4848 mln. so‘mlik shartnoma tuzgan bo‘lib,
2402 mln. so‘mlik yoki 49,5 foiz xizmatlar ko‘rsatilgan, xolos. Tuzilgan shartnomalarning bajarmasligiga sabab, suvdan foydalanuvchilar uyushma- larining moddiy-texnika bazasi shakllanmaganligidir. Qashqadaryo viloyati- da Vazirlar Mahkamasining 476-sonli Qaroriga asosan, tugatilgan shirkat xo‘jaligi o‘rnida tashkil etilgan fermer xo‘jaliklariga 25 ta SFUlar tashkil etilgan. Lekin SFU balansida birorta texnika yo‘q. SFUlar fermer xo‘jaliklari bilan suv limiti asosida shartnoma tuzmagan. SFUning 2005-yil uchun xara- jatlar smetasi tuzilgan. Fermer xo‘jaliklariga yer taqsimlab berilgan. Xarajat- lar smetasida yillik ish haqi fondi 5379 ming so‘mni, ishlab chiqarish xara- jatlari 1562 ming so‘mni, ma’muriy xarajatlar 608 ming so‘mni, jami 2005- yil uchun xarajat 7549 ming so‘mni tashkil qilgan. Xarajatlar smetasida suv- dan foydalanuvchilar uyushmasining moddiy-texnika bazasini shakllantirish uchun mablag‘ ajratish ko‘zda tutilmagan. SFUlar xizmat ko‘rsatayotgan 121 ta fermer xo‘jaliklarida sug‘oriladigan yer maydoni 2649 gektarni tashkil etadi. Shundan har bir gektarga 2850 so‘m suvdan foydalanganlik uchun haq to‘lash ko‘zda tutilmoqda. Shuningdek, o‘tkazilgan tahlil natijalari va Respublika dehqon fermer xo‘jaliklari uyushmasidan olingan ma’lumotlarga ko‘ra, Res- publikamizning Surxondaryo, Sirdaryo, Jizzax, Qashqadaryo, Samarqand viloyatlarida tashkil etilgan ayrim Suvdan foydalanuvchilar uyushmalari nomi- gagina faoliyat ko‘rsatmoqda. Moddiy-texnika bazasi va mablag‘iga ega bo‘lmagan suvdan foydalanuvchilar uyushmalari ilg‘or tajri-balarni, resurslar- ni, texnika va texnologiyalarni joriy qilish hamda asosiy vo-sitalarni yangi- lash kabi ishlarni olib borishlari kerak.
SFUdan foydalanishdagi iqtisodiy munosabatlar
Butun dunyoda bo‘lganidek, mamlakatimizda ham suv resurslariga bo‘lgan talab ortib bormoqda. Shu sababli, mavjud suv resurslaridan samarali foy- dalanishga hukumatimiz tomonidan katta e’tibor berilmoqda. Suv xo‘jaligini boshqarish tizimida ham islohotlar amalga oshirildi. Mavjud suv resurslar- dan foydalanish Havza boshqaruv tizimiga o‘tkazildi. Qishloq xo‘jalik kor- xonalarida suvdan foydalanish tizimi Suvdan foydalanuvchilar uyushmasi (SFU) orqali amalga oshirilishi yo‘lga qo‘yildi.
SFUdan foydalanish tizimining yo‘lga qo‘yilishi 2000-yildan boshlab Vazirlar Mahkamasining tegishli qarorlari bilan past rentabelli va zarar ko‘rib ishlayotgan shirkat xo‘jaliklari tarqatilib, fermer xo‘jaliklariga aylantirish jarayonida tashkil etila boshlandi. Fermer xo‘jaliklarini suv bilan ta’minlashda asosiy korxona SFUlar hisoblanadi.
SFU a’zolarining umumiy yig‘ilishi yoki suvdan foydalanuvchilar guruhi vakillari
|
|
|
|
Taftish komissiyasi
|
|
|
Kengash
|
|
|
Qaror qabul qiluvchi organ
|
|
|
Ijro organi
|
|
|
Boshqaruvchi
|
|
|
Bosh irrigator meliorator Bosh gidrotexnik Bosh gidrometr
Hisobotchi
Mexanik, mashinist, nasos stansiyalari kuzatuvchisi, miroblar
|
|
| |