nishidagi qo'shimcha parametrga ega.
*1
va
* 2
kalitlar bir m a’noli
moslikka ega bo‘lishlari shart. Bu holda rasshifrovka qilingan
a
/'
axborot
м ga ekvivalent bo‘ladi.
*2
kaliti ishonchli bo‘lmasa,
d
funksiya yordamida
m
'=
m
dastlabki matnni olib bo‘lmaydi.
Kriptotizimlaming ikkita sinfi farqlanadi:
- simmetrik kriptotizim (bir kalitli);
- asimmetrik kriptotizim (ikkita kalitli).
Shifrlashning simmetrik kriptotizimida shifrlash va rasshif
rovka qilish uchun bitta kalitning o ‘zi ishlatiladi. Demak, shifrlash
kalitidan foydalanish huquqiga ega bo‘lgan har qanday odam
axborotni rasshifrovka qilishi mumkin. Shu sababli, simmetrik krip-
totizimlar maxfiy kalitli kriptotizimlar deb yuritiladi. Ya’ni shifrlash
kalitidan faqat axborot atalgan odamgina foydalana olishi mumkin.
Shifrlashning simmetrik kriptotizimi sxemasi 5.9-rasmda keltirilgan.
Elektron hujjatlami uzatishning konfidensialligini simmetrik
kriptotizim yordamida ta’minlash masalasi shifrlash kaliti konfi
densialligini ta’minlashga keltiriladi. Odatda, shifrlash kaliti m a’lu-
motlar fayli va massividan iborat bo‘ladi va shaxsiy kalit eltuv-
chisidan masalan, disketda yoki smart-kartada saqlanadi. Shaxsiy
kalit eltuvchisi egasidan boshqa odamlaming foydalanishiga qarshi
choralar ko‘rilishi shart.
Simmetrik shifrlash axborotni "o‘zi uchun", masalan, egasi
yo‘qligida undan ruxsatsiz foydalanishni oldini olish maqsadida,
shifflashda juda qulay hisoblanadi. Bu tanlangan fayllami arxivli
shifrlash va butun bir mantiqiy yoki fizik disklami shaffof (avto-
matik) shifrlash bo‘lishi mumkin.
Jo'natuvchi
