• 1-qadam. Dastlabki so‘zning alfavitdagi harflar tartib raqami ketma-ketligiga mos son ekvivalentini aniqlash. Te=
  • 1-qadam. A matritsaning aniqlovchisi hisoblanadi: 78 И|=-115 2-qadam.
  • 3-qadam. Transponirlangan matritsa AT
  • Shifrlashning additiv usullari. Shifrlashning additiv usulla- riga
  • > ifodasi orqali aniqlanadi. Axborotni rasshifrovka qilish  Sk




    Download 7,8 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet45/249
    Sana20.05.2024
    Hajmi7,8 Mb.
    #246687
    1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   249
    >
    ifodasi orqali aniqlanadi.
    Axborotni rasshifrovka qilish 
    Sk
    vektorlarini 
    A
    matritsaga tes- 
    kari bo‘lgan 
    Ал
    matritsaga ketma-ket ko‘paytirish orqali aniqlanadi. 
    Misol.
    7o= so‘zini matritsa-kalit
    A =
    1 4
    3 7 2 
    6 9 5
    yordamida shifrlash va rasshifrovka qilish talab etilsin.
    Dastlabki so‘zni shifrlash uchun quyidagi qadamlami bajarish 
    lozim.
    1-qadam.
    Dastlabki so‘zning alfavitdagi harflar tartib raqami 
    ketma-ketligiga mos son ekvivalentini aniqlash.
    Te=
    <1,10,12,1,14,1>
    2-qadam. A
    matritsani F;={ 1,10,12} va 
    Уг={
    1,14,1} vektor- 
    larga ko‘paytirish.
    1
    4
    8
    1
    137
    c . = 3
    7
    2
    10 = 97
    6
    9
    5 12
    156
    1
    4
    8
    1
    65
    c2 =
    3
    7
    2
    14 = 103
    6
    9
    5
    1
    137
    3-qadam.
    Shifrlangan so‘zni ketma-ket sonlar ko‘rinishida 
    yozish.
    7>=<137,97,156,65,103,137>
    Shifrlangan so‘zni rasshifrovka qilish quyidagicha amalga 
    oshiriladi:
    1-qadam. A
    matritsaning aniqlovchisi hisoblanadi:
    78


    И|=-115
    2-qadam.
    Наг bir elementi A matritsadagi 
    ay
    elementning 
    algebraik to‘ldiruvchisi bo‘lgan biriktirilgan matritsa 
    A
    * aniqlanadi.
    A* =
    17 
    - 3
    -1 5
    52 
    - 4 3
    15 
    -48 
    22 
    - 5
    3-qadam.
    Transponirlangan matritsa 
    AT
    aniqlanadi.
    17 
    52 
    - 4 8
    - 3
    - 43 
    22 
    -15 
    15 
    - 5
    4-qadam.
    Quyidagi formula bo‘yicha teskari matritsa Л'1 hisob­
    lanadi:
    "\A
    Hisoblash natijasida quyidagini olamiz.
    - % 5
    - 5 2 /
    /115
    4 8 /
    /115
    II
    4
    XlS
    4 3 /
    /115
    - 2 2 /
    /115
    % 5
    - 1 5 /
    /115
    XlS
    5-qadam.
    Bi va V
    2
    vektorlar aniqlanadi:
    B i = A ASi; B 2= A lS2.
    ~ % 5
    - 5 2 /
    /1 1 5
    s , =
    X l 5
    4 3 /
    /1 1 5
    15/
    /1 1 5
    - 1 5 /
    / 1 1 5
    ' %
    5
    - 5 2 /
    /115
    B 2 =
    X l 5
    4 3 /
    /1 1 5
    % 5
    - 1 5 /
    /115
    79
    4 8 /
    /1 1 5
    - % 5
    X l 5
    % 5
    115
    /115
    137
    1
    97 = 10
    156
    12
    65
    1
    103 = 14
    137
    1


    6-qadam.
    Rasshifrovka qilingan so‘zning son ekvivalenti 
    7>=<1,10,12,1,14,1> simvollar bilan almashtiriladi. Natijada dast­
    labki so‘z 7o= hosil bo‘ladi.
    Shifrlashning additiv usullari.
    Shifrlashning 
    additiv usulla-
    riga
    binoan dastlabki axborot simvollariga mos keluvchi raqam 
    kodlarini ketma-ketligi 
    gamma
    deb ataluvchi qandaydir simvollar 
    ketma-ketligiga mos keluvchi kodlar ketma-ketligi bilan ketma-ket 
    jamlanadi. Shu sababli, shifrlashinng additiv usullari 
    gammalash
    deb ham ataladi.
    Ushbu usullar uchun kalit sifatida gamma ishlatiladi. Additiv 
    usulning kriptobardoshligi kalit uzunligiga va uning statistik 
    xarakteristkalarining tekisligiga bog‘liq. Agar kalit shifrlanuvchi 
    simvollar ketma-ketligidan qisqa bo‘Isa, shifrmatn kriptotahlillovchi 
    tomonidan statistik usullar yordamida rasshifrovka qilinishi mum­
    kin. Kalit va dastlabki axborot uzunliklari qanchalik farqlansa, 
    shifrmatnga muvaffaqiyatli hujum ehtimolligi shunchalik ortadi. 
    Agar kalit uzunligi shifrlanuvchi axborot uzunligidan katta bo‘lgan 
    tasodifiy sonlarning davriy bo‘lmagan ketma-ketligidan iborat bo‘l- 
    sa, kalitni bilmasdan turib, shifrmatnni rasshifrovka qilish amaliy 
    jihatdan mumkin emas. Almashtirish usullaridagidek gammalashda 
    kalit sifatida raqamlaming takrorlanmaydigan ketma-ketligi ishla­
    tilishi mumkin.
    Amaliyotda asosini psevdotasodifiy sonlar generatorlari (dat- 
    chiklari) tashkil etgan additiv usullar eng ko‘p tarqalgan va samarali 
    hisoblanadi. Generator psevdotasodifiy sonlarning cheksiz ketma- 
    ketligini shakllantirishda nisbatan qisqa uzunlikdagi dastlabki 
    axborotdan foydalanadi.
    Psevdotasodifiy sonlar ketma-ketligini shakllantirishda kong- 
    ruent generatorlardan ham foydalaniladi. Bu sinf generatorlari son- 
    laming shunday psevdotasodifiy ketma-ketliklarini shakllantiradiki, 
    ular uchun generatorlaming davriyligi va chiqish yo‘li ketma-ket- 
    liklarining tasodifiyligi kabi asosiy xarakteristkalarini qat’iy mate- 
    matik tarzda ifodalash mumkin.
    Kongruent generatorlar ichida o‘zining soddaligi va samara- 
    liligi bilan chiziqli generator ajralib turadi. Bu generator quyidagi 
    munosabat bo‘yicha sonlarning psevdotasodifiy ketma-ketliklarini 
    shakllantiradi.
    80


    T(i

    Download 7,8 Mb.
    1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   249




    Download 7,8 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    > ifodasi orqali aniqlanadi. Axborotni rasshifrovka qilish  Sk

    Download 7,8 Mb.
    Pdf ko'rish