л,
0,6
0,5
0,4
0,3
4
6
S
10
12Е
2.3-rasm.
Issiq lik
V = const
da b erilad igan sik l uchun rj, ning
e
ga
b o g ‘liqlik grafigi (ft ning ikki qiym ati u ch u n ).
к = 1,3 bo‘lgan gaz kiritilgan. G rafikdan ko‘rinib
turibdiki,
siqish darajasining ortishi bilan te rm ik f.i.k. ju d a sezilarli
darajada o ‘sadi. Kichik adiabata ko‘rsatkichlariga kichik term ik
f.i.k. lar to ‘g ‘ri keladi. D em ak, term ik f.i.k.
qiym atini oshirish
uch u n siqish darajasini imkoni boricha ko‘tarish kerak.
Shu sababdan hozirgi zam on karburatorli dvigatellarining
siqish darajasi «ortib» boryapti. Lekin k o ‘rilayotgan
sikl uchun
siqish darajasini m a’lum chegaradan oshirib yuborish m um kin
em as, chunki bu holda yonilghning
norm al taqsim lanm asdan
(d eto n atsiyali) yonishi yoki y o n d irish v aq tid an ilgari o ‘z-
o ‘zidan yo n a boshlashi kuzatiladi. B undan tashqari,
siqish
darajasi benzinning naviga ham bog‘liq. Dvigateldagi siqish
darajasining ortishi bilan ishlatiladigan
benzinning oktan soniga
ham ortib borishi shart. Shu sababli karburatorli dvigatellarda
siqish darajasi e =
6
...9,5 oralig'ida b o ‘ladi.
Karburatorli dvigatellarda yonilg‘i
sifatida gaz ishlatilgan-
da siqish darajasini oshirishga im kon tu g‘iladi, chunki gazning
oktan soni 100 dan katta. Shu
sababli bunday dvigatellarda e
= 7...
11
oralig‘ida b o ‘ladi. (*) tenglam aning tahlili shuni
ko‘rsatadiki, siklning o ‘rtacha bosimi
ps boshlang‘ich bosim
pa
24
va
bosim ning ortish darajasi X ga to ‘g ‘ri proporsionaldir (2.4-
rasm). D em ak, siklning o ‘rtacha bosim ini oshirish uch u n
cz
jaray o n id a berilgan issiqlik m iqdorini h am d a b o sh lan g ‘ich
bosim
pa ni oshirish kerak.
Term ik f.i.k. ning
0
‘sishi issiqlikdan unum li foydalanilganini
ko ‘rsatadi.
