q u w a ti ancha kamayadi. A gar yondirish
payti ju d a ilgarilab
ketsa, dvigatelda detonatsiya boshlanadi.
D vigatel quvvatining o ‘zgarishi avtom obil tortish din a-
m ikasini yom onlashtiradi.
Ekspluatatsiya davrida avtom obil shassisining texnik holati
yom onlashadi, m exanizm lar sozi tez buziladi. M asalan, bosh
u zatm a podshipniklari qattiq tortilgan bo ‘lsa yoki konussimon
shesternalarning ilashishi n o to ‘g ‘ri b o ‘lsa, transm issiyadagi
ishqalanishni yengishga sarf b o ‘ladigan energiya katta bo ‘ladi,
avtom obilning dinamikasi yom onlashadi.
Torm ozlarning yoki
oldingi g‘ildiraklarning yaqinlashuvi n o to ‘g ‘ri sozlansa, d ina
mik ko ‘rsatkichlar pasayadi.
Avtomobil dinamikasi yom onlashganda uning puxta ishlash
vaqti, maksimal tezligi va tezlanish qobiliyati pasayadi. Kapital
t a ’m ir q ilin g an a v to m o b iln in g m ak sim al tezligi
1 0
—
1 2
%
kamayadi, maksimal tezlikka erishish uchun tezlanishga sarf
b o ‘ladigan vaqt yangi avtom obildagiga nisbatan 25—30% ko ‘p
b o ‘ladi.
Avtomobil ekspluatatsion xususiyatining yom onlashishiga
sifatsiz yonilg‘i va m oyning ishlatilishi sabab b o ‘ladi.
Siqish darajasi katta b o ‘lgan dvigatellarda kichik oktan sonli
benzin
ishlatilsa, detonatsiya so d ir bo ‘ladi, bu esa dvigatel
q u w atin i kam aytiradi.
Benzin uzoq vaqt ishlatilm asdan saqlansa, unda sm olalar
paydo b o ia d i va u kiritish trubasida qattiq qatlam hosil qilib
o ‘tish yuzasini kamaytiradi. N atijada yonuvchi aralashm aning
silindrlarga b ir tekis taq sim lan ish i
y o m o n lash ad i, dvigatel
q u w a ti 15—20% kamayadi.
D vigatelning q u w a ti av to m o b iln i ek spluatatsiya qilish
sharoitiga qarab o ‘zgaradi. Avtom obil sovuq sharoitda eksp
luatatsiya qilinsa, yonuvchi aralashm ani tayyorlash va uning
yonish sharoiti o ‘zgaradi ham da issiqlikni atmosferaga uzatish
ko‘payadi. Agar avtomobil issiq iqlimli sharoitda ekspluatatsiya
qilinsa,
dvigatel qizib ketadi, silindrlarning havo siyrakligidan
yonilg‘i bilan to ‘lishi yom onlashadi, yonilg‘i uzatish tizim ida,
trubalarda bug‘ pufakchalari hosil b o ‘ladi.
K o ‘rsatilgan om illar dvigatelning effektiv q u w atin i kam ay
tiradi, natijada avtom obilning dinam ikasi yom onlashadi. Avto
mobil konstruksiyasidagi afzalliklar uning texnik holati yaxshi
212
b o ‘lgandagina tortish dinamikasiga ijobiy ta ’sir etishi mum kin.
Shuning uchun avtom obilning agregat va uzellarini o ‘z vaqtida
texnik ko‘rikdan o ‘tkazib turish lozim.
