. AVTOMOBILNI DVIGATEL TRANSMISSIYADAN




Download 8,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet100/139
Sana25.01.2024
Hajmi8,29 Mb.
#145939
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   139
Bog'liq
CJdZi0HhZkhxN7TFlanq

4.6 . AVTOMOBILNI DVIGATEL TRANSMISSIYADAN 
AJRATILMAGAN HOLDA TORMOZLASH
A vtom obilni to rm o zlash u c h u n b a ’zan dvigatel tirsakli 
valining majburiy aylantirilishi natijasida hosil boMadigan qar- 
shilikdan ham foydalaniladi. B unda avtom obil asosiy to r­
m ozlash m exanizm i yordam ida va dvigatelda hosil b o ‘lgan 
ishqalanish kuchi hisobiga to ‘xtatiladi. Avtom obilni dvigatel 
transm issiyadan ajratilm agan ho ld a torm ozlansa, haydovchi 
drossel pedalidan oyog‘ini olib, torm oz pedaliga bosadi. Agar 
avtom obil torm ozlanm asdan oldin dvigatel ning tirsakli vali 
yetak ch i gN ldirakni a y lan tirsa, d ro sse l-za slo n k a yopiqligi 
sababli tirsakli valning aylanish soni kamayib, katta tezlikda 
aylanayotgan yetakchi g‘ildirak transmissiya orqali tirsakli valni 
aylantiradi. Dvigatelda vujudga kelgan ishqalanish hisobiga 
q o ‘shim cha torm ozlash kuchi P,d hosil bo‘ladi. Torm ozlashning 
bu usuli dan avtomobil qanday tezlik bilan harakatlanayotganda 
foydalanish qulay ekanligini к о ‘rib chiqaylik. Buning uchun 
dvigatel transm issiyadan ajratilgan va ajratilm agan hollarda 
avtom obilni torm o zlash n in g sekinlanish m iqdoriga qan d ay
ta ’sir ko‘rsatishini ko‘rib chiqish zarur.
T orm ozlanish 
balansi tenglam asi (43) da dvigatel tran s­
missiyadan ajratilgan hoi uchun Ptd = 0 deb, uni —j a ga nisbatan
yecham iz:

Р/ + Py/ + Pw 
+
Px.x o 
J a
G 5
g -  
(61)
6H — dvigatel tra n sm issiy a d a n ajratilg an d ag i a y la n m a
harakatlanuvchi massalar ta ’siri koeffitsiyenti.
A vtom obilni dvigatel transm issiyadan ajratilm agan holda 
torm ozlansa, torm ozlanish balansi tenglam asidan sekinlanish 
m iqdori quyidagicha aniqlanadi:
Ptd
+ /> +
+ P w +
PX'X
Jac 
Ga8 ay 
'
(62)
Say — dvigatel tran sm issiy ad an ajratilm ag an d a ay lanm a 
harakatlanuvchan massalar ta ’siri koeffitsiyenti.
(61), (62) tenglam alarni bir avtom obil uchun ularga aniq 
qiym atlarini qo ‘yib yechsak 4.7-rasm dagi grafik hosil b o ‘ladi;
228


4 . 7-rasm . D v ig a te l tr a n s m is s iy a d a n a jr a tilm a g a n (a ) v a a jr a tilg a n (b ) h o ld a 
to r m o z la s h d a s e k in la n ish n in g o ‘z g a rish i.
grafikdagi tutash chiziq dvigatel transm issiyadan ajratilgan
shtrix chiziq esa ajratilmagan hoi uchun aniqlangan.
G rafik d an k o ‘rinib tu rib d ik i, dvigatel tran sm issiy ad an
ajratilm agan holda avtomobilni Ki dan katta tezliklarda to r­
mozlash effektli bo‘lib, sekinlanish miqdori katta bo‘ladi. Bunga 
sabab shuki, (62) form ulaga asosan Қ ortishi bilan 

Download 8,29 Mb.
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   139




Download 8,29 Mb.
Pdf ko'rish