S. M. Q o d ir o V, M. O. Q o d ir X o n o V




Download 8,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet103/139
Sana25.01.2024
Hajmi8,29 Mb.
#145939
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   139
Bog'liq
CJdZi0HhZkhxN7TFlanq

/
/ /
/ / /
CV
c
v,
m ax
5. l-ra sm . A v to m o b iln in g y o n ilg ‘i te ja m k o rlig in i a n iq la s h .
Y onilg‘i karburator  ga shkalali m enzurka 4 orqali beriladi. 
Tekis harakatlanayotgan avtom obil o ‘lchash uchastkasining 
oxirini kesib o ‘tganda sek u n d o m er t o lxtatiladi. J o ‘m rak I I  
holatdan / holatga qaytariladi. M enzurkadagi yonilg‘i sathining 
kamaygan qismi (hajm i) avtom obil 1 km masofani o ‘tishiga 
sarflangan yonilg‘i m iqdorini k o ‘rsatadi. Shu tarzda barcha 
tezliklar uch u n sarflangan yonilg‘i m iqdorini topib, Qy
0
= fivz) 
bog‘lanishning y o ‘l qarshiligiga mos qiym atlari aniqlanadi (5.1- 
rasm, b).
Tajribalar avtom obil shu yo ‘lda erishishi m um kin bo ‘lgan 
m aksim al tezlikkacha davom ettiriladi. Tajriba yo ‘lining 
4
/
2
, 
}f
/2
qarshiliklarga ega bo ‘lgan uchastkalarida qaytarilsa, soatiga 
sarflangan y o n ilg i bilan tezlik o ‘rtasidagi bogflanish, y a ’ni 
yo n ilg ‘i tejam korligi grafigi quriladi. Bu grafik yo rd am id a 
a v to m o b ild a n fo y d a la n ish d a v rid a u c h ra y d ig a n k o ‘pg in a 
m asalalarn i yech ish m u m k in . B erilg an y o ‘lda sarflan g an
yonilghning m inim al m iqdori Qyomin ga m os keladigan tezlik
236


Vmax ni, y a’ni tejamli tezlikni va yoMning berilgan qarshiligiga 
mos ravishda maksimal tezlik vamax ni aniqlash mum kin. Agar 
grafikni dizel o ‘rnatilgan avtomobil uchun ko‘rsak uning shakli 
o ‘zgarm aydi.
G rafikning o ‘ng tom onidagi chiziqlar shaklining o ‘zgarishi 
avtom obil maksimal tezlikka erishganda karburator ekono- 
mayzeri ishga tushganini bildiradi.
5.3. AV TO M O BILD A Y O N ILG ‘1 SARFLASH 
N O R M A LA R I
Yonilg‘i sarflashning ikki xil normasi bor: chiziqli (1/100km; 
kg/km ) va solishtirma sarflash norm asi, (kg/t km; kg/ yoklov- 
chi km). Yonilg‘i sarflashning chiziqli normasi, asosan, yonilg‘i 
asboblarining, dvigatel va u m u m an , avtom obilning texnik 
holatiga bog'liq. Solishtirm a norm a esa transport ishini baja- 
rishga sarflangan haqiqiy yonilg‘i m iqdorini aks ettiradi.
Y onilg‘i sarflashning chiziqli norm asini aniqlash uchun 
A.M. Sheynin quyidagi form ulani taklif etgan:
bu yerda Am — dvigatelda hosil qilingan energiyaning ichki 
qarshiliklarni yengish uchun sarflangan yonilg‘i, L/100 km;
Bi — 1 km yo‘lning um um iy qarshiligi Pv va havo qarshiligi 
yig‘indisini yengish uchun sarflangan yonilg‘i, L/100 kG km.
Yonilg‘i sarflashning solishtirm a normasini bir necha yilgi 
statistik raq am lar asosida qabul qilish to lg ‘ri em as. H ozir 
yonilg‘i sarflashning solishtirm a norm alari hisoblash usuli bilan 
aniqlanadi. Bu usul avtokorxona strukturasini, yuk tashish 
h ajm in i, a v to m o b iln in g u m u m iy yurgan y o ‘lin i, y o n ilg ‘i 
s a rfla sh n in g c h iz iq li n o rm a s i, yuk k o ‘ta ris h q o b iliy a ti 
koeffltsiyentini hisobga oladi. Y onilg‘i sarflashning solishtirma 
normasi Ясс qo ‘shim cha sarfi a г hisobga olinm aganda quyida­
gicha aniqlanadi:
Q io o

Download 8,29 Mb.
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   139




Download 8,29 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



S. M. Q o d ir o V, M. O. Q o d ir X o n o V

Download 8,29 Mb.
Pdf ko'rish