aravalarda keltirilgan va saqlanayotgan so‘talarning namligin aniqlash
uchun, dastlabki namunadan (100 so‘ta) har 30-sini, y a’ni bor y o ‘g ‘i
uchtasi olinadi. Ular mutlaqo sog'lom bo'lishi shart.
Omborga avtomashinalarda kun davomida qismlarga bo‘lib olib
kslingan bir turh to ‘plamning namligini aniqlash uchun о ‘rtacha
kunlik namuna quyidagi tarzda tuziladi. Har bir avtomashina yoki
aravadan olinadigan uchta sog‘lom so‘ta namunasi sindirilib, 50 gr
don olinadi va po‘kak bilan zich yopiladigan shisha bonkaga joyla-
nadi. Olingan о ‘rtacha kunlik namunadan 50 gr namunacha ajratiladi
va don namligini aniqlash amalga oshiriladi.
Makkajo‘xori negizining namligini aniqlash uchun ham о ‘rtacha
sutkali namuna tuziladi. M akk aj о ‘ xorining har bir so‘tasidan
ajratilgan negizidan bo'lakcha kesib ohnadi va uni zich yopiladigan
shisha idishga joylab saqlanadi. Tuzilgan o ‘rtacha sutkali 50 gr
og‘irlikdagi bo'lakchalardan namunalar ajratiladi, ular kichik
qismlarga bo'iinadi, har biri 5 gr dan ikkita namunacha olinadi va
quritiladi.
Don namligini aniqlash uchun so‘talar qo‘lda yoki laboratoriya
sidirgichi yordamida sidiriladi va olingan dondan 50 gr o ‘rtacha
namuna ajratiladi. So‘ngra don yanchiladi, qopqoqli bonkaga joy-
lanadi, keyin undan har biri 5 gr dan ikkita namuna olinadi. Ulaming
namligi 18% dan ortiqcha bo‘Isa, undagi namlik dastlabki quritishdan
keyin aniqlanadi.
Namlikni elektron nam o‘lchagichlarda aniqlash.
Don
namligini aniqlashda zamonaviy elektron o ‘lchagichlardan foydalanish
boshqa qolgan usullar oldida juda ko‘p afzalliklarga ega. Birinchidan
elektron asboblar don namligini aniqlashga ketadigan vaqtni keskin
qisqartirish imkonini beradi, bu don tayyorlash davrida juda zarurdir,
ikkinchidan, elektron nam o ‘lchagichlaming tuzilishi nisbatan oddiy
bo‘lib, ularda ishlash uchun maxsus ixtisoslashtirishni talab qilmaydi,
uchinchidan, elektr namlik o'lchagichlar yordamida masofada turib
namlikni o‘lchash, namlikni avtomatik ravishda nazorat qilish va
boshqarib borish mumkin (33-rasm).
