Doulam i quritish va sovutishda shamollatish davomiyligi,
Shamollatishni davomiyligi uzatilayotgan havoni solishtirma birligi va
donlarni haroratini turliligiga hamda tashqi havoga b ogliq. Bu farq
qanchalik katta b o ls a donlar shunchalik tez sovutiladi. Donni
shamollatish davomiyhgini quyidagi 33-jadvaldan aniqlanadi.
33-jadval
Honiara! shaiaollatish davomiyligi________
Don va havo harorati-ning
farqi,
°S
Yo‘naltirilayotgan havoni 1 tonna donni
sovutishdagi (m3/soat) о‘rtacha tezligi
20
10
60
80
100 12 01 140
160
5
0,04 0,0 8 0,1 2 0,1 6 0,20 0,2 4 0,28 0,32
10
0,0 8 0,1 6 0,2 4 0,3 2 0,40
0 4
^
0,56 0,64
15
0,1 2 0,24 0,3 6 0,4 8 0,60 0,7 2 0,84 0,96
20
0,1 6 0,3 2 0,48 0,6 4 0,80 0,9 6 1,12 1,28
25
0,2 0 0,4 0 0,6 0 0,8 0 1,00
1,20
1,40 1,60
30
0,2 4 0,4 8 0,7 2 0,9 6 1,20 1,4 4 1,68 1,92
35
0,2 8 0,5 6 0,8 4 1,1 2 1,40 1,6 8 1,96 2,24
40
0,3 2 0,6 4 0,9 6 1,2 8 1,60 1,9 2 2,24 2,56
Jadvalda kc/rsatilgan shamollatish m e’yorlari normal holatdagi
donlar uchun belgilangan, namligi yuqori, o ‘z-o‘zidan qiziy boshlagan
va boshqa holatdagi donlarda bu tartib o‘zgaradi.
Jihoz va m ateriallar: adabiyotlar, jadval, millimetrli qog‘oz,
rasmlar, chizg‘ich.
0 ‘sdashtirish uchun savollar
1. Don omborlarining tuzihshini ta’riflab bering?
2. Qanday hajmda don omborlari bo‘ladi?
3. Donli joylashtirishda qanday usullar qo‘llaniladi?
43-ish. Y orm a sifatini aniqlash
D arsning m aqsadi. Dondan olinadigan yormalar bilan tanishish.
Talabalami yorma sifatini aniqlashni, bir turli yorma to'plamidan
olingan o'rtacha namunalami tahlil qilislmi o‘rgatisli.
Vazifis. Yorma namunasini ajratish va yormaning turi, raqami
yoki naviga qarab organoleptik ko‘rsatkichlarini aniqlash.
Ishlash tartibi: namuna og‘irligi 1,5 kg. Qismlami tanlashda va
o'rtaelia namunani ajratishda DAST ga rioya qilish zarur.
Yorma sifat k o ‘rsatkichlarini aniqlash quyidagi tartibda amalga
oshiriladi: aw al rang, hid, ta’mi va g ‘archillashi, so‘ng namlik, ombor
zararkunandalari bilan zararlanishi, temir aralashmalar miqdori,
yuqori sifatli m ag‘iz miqdori, kulliligi aniqlanadi.
O rganoleptik baho lash. Yormaning ranggi, hidi, ta’mi va
g ‘archillashini aniqlash uchun quyidagi usullar qoilaniladi. Hidni
kuchaytirish uchun yorma chinni kosachaga joylanib, ustidan oyna
bilan yopiladi va qaynashgacha isitilgan suv hammomiga qo‘yiladi,
Gradan 5 daqiqa o'tgach uning hidi aniqlanadi. Yomiani g ‘archill ashi
yanchilgan, kam miqdordagi (har biri 1 g atrofida) 1-2 porsiyalarini
chaynash y o ii bilan aniqlanadi. Gumonli hollarda hid, ta’m va
g ‘archillash yormadan tayorlangan bo‘tqadan aniqlanadi.
L aboratoriya tahlili. Namlik yanchilgan yorma namunasida, uni
130° haroratida 40 daqiqa davomida quritib aniqlanadi. Yorma
namunachasini 30 gr atrofidagi og‘ixlikda laboratoriya tegirmonida
yanchiladi. Yanchish yirikligi quyidagi shartlarga javob berishi kerak:
yuzasi tozalangan r.o'xat uchun 0,8 mm uyachalik sim elakdan o'tishi
kamida 50%, suli yormasi uchun kamida 60%, boshqa yormalar uchun
kaxnida 75% bo'lishi kerak.
Tkki aniqlashda о ‘rtacha namlik topiladi. Paralel tahlillar
o'rtasidagi farq 0,2% dan oshmasligi kerak.
|
