|
S. Ya. Atamurodov, M. S. Sodikov
|
| bet | 12/99 | | Sana | 29.05.2024 | | Hajmi | 1 Mb. | | #256546 |
Bog'liq AtamurodovHisobvaraq nomi
Debet Kredit
|
|
1 + 1 Qoy boshlga
|
-
|
Qiymatliklar kirimi
|
Qiymatliklar chiqimi
|
(Bir nechta bo‘lishi mumkin)
|
(Bir nechta bo‘lishi mumkin)
|
Debet
|
Kredit
|
aylanish jami
|
aylanish jami
|
Q ..
^-oy oxiriga
|
|
2-chizma. Analitik aktiv hisobvaraqlardagi hisob-kitoblar.
Budjet tashkilotida mavjud aktiv hisobvaraqlar oy oxiri yoki hisobot davriga kelib sarhisob qilinadi. Aktiv hisobvaraqlarning oy (hisobot) oxiriga qoldiq qiymatini quyidagi formula orqali aniqlanadi:
Q = (Q , , + Debet aylanish jami) - Kredit aylanish
oy oxiriga oy boshiga
jami
Hisobvaraq nomi
Debet Kredit
|
|
1 - 1
|
|
Qiymatliklar kirimi
(Bir nechta bo‘lishi mumkin)
|
Qiymatliklar chiqimi (Bir nechta bo‘lishi mumkin)
|
Debet
aylanish jami
|
Kredit
aylanish jami
|
|
Q „
^-oy oxiriga
|
|
3-chizma. Analitik passiv hisobvaraqlardagi hisob-kitoblar.
Budjet tashkilotida mavjud passiv hisobvaraqlar oy oxiri yoki hisobot davriga kelib sarhisob qilinadi. Passiv hisobvaraqlarning oy(hisobot) oxiriga qoldiq qiymatini quyidagi formula orqali aniqlanadi.
Q = (Q , ,. +Kredit aylanish jami) - Debet aylanish
oy oxiriga oy boshiga
jami,
Debet aylanish jaml = Qiymatliklar klrlml (Blr nechta bo‘lishi mumkln).
Kredlt aylanish jaml = Qiymatliklar chlqlml (Blr nechta bo‘lishi mumkln),
Formulalardagl Q - qoldiq, Debet - kirim, Kredit - chlqlm,
Plyus - mablag‘larni ko‘paylsh, Mlnus - mablag‘larni kamaylsh ma’nolarida ishlatilmoqda.
Hisobvaraqlarning turkumlanishi
Buxgalterlya hlsobl hlsobvarqlarlnlng turkumlanishi boraslda quyidagilarni aytlsh mumkln:
A - Aktlv (bor, ko‘rsa, sanasa bo‘ladigan mablag‘lar va moddly ko‘rlnlshdagl qlymatllklar tushunlladl. Bu aktlvlarnl aks ettirishga mo‘ljallangan hlsobvaraq bo‘llb, unda iqtisodiy resurslarnlng qoldl- g‘l va ko‘payishi hlsobvaraqnlng debetlda, kamaylshl esa kredit bo‘ylcha aks ettlriladl. Barcha aktlv hlsobvaraqlarnlng slntetlk holatl balansning aktlv qismidagi moddalarida qayd etiladl);
AK - Aktlvnl kamaytlruvchl (bu u bllan bog‘llq boigan aktlv hisobvaragining qoldlg‘ldan cheglrlladlgan mollyavly hlsobot (balans)da aktivning sof qiymatini aks ettiruvchi hisobvaraqdir. Asosly vosltalarnl eskirish hisobini aktlvnl kamaytiruvchi hlsob- varaq deyishimiz mumkln. Mazkur hlsobvaraq ham balansnlng aktlv qismida qayd etiladi);
P - Passlv (Bu majburlyat va sarmoyanl aks ettirishga moi- jallangan hlsobvaraq bo‘llb, unda majburlyat va sarmoyanlng qoldig‘i va ko‘payishi hisobvaraqning krediti bo‘yicha, kamaylshl esa debet bo‘yicha aks ettiriladi.);
PK - Passivni kamaytiruvchi (bu u bilan bog‘liq bo‘lgan passiv hisobvaraqning qoldig‘idan chegiriladigan balans hisobotida majbu- riyat yoki sarmoyaning sof qiymatini aks ettiruvchi hisobvaraqdir.)
T - Tranzit (bu hisobot davrida foydalaniladigan, lekin hiso- bot davri oxiriga qoldiqqa ega bo‘lmaydigan daromadlar va xarajatlarning vaqtinchalik hisobvaraqlaridir. Shuningdek, budjet tashkiloti bosh hisobchisi tomonidan hisobot davri uchun soliq va majburiy to‘lovlar bo‘yicha, daromad va xarajatlarai shakllan- tirishda qo‘llaniladigan hamda hisob siyosatiga kiritilgan hisob- varaqlaridir);
BT - Balansdan tashqari (Bu tashkilotga qarashli bo‘lgan, lekin tasarrufida bo‘lgan aktivlarni bori va harakati, shartli huquqlar va majburiyatlar haqidagi axborotni umumlashtirishga mo‘ljallangan hisobvaraqlardir. Misol tariqasida, ijaraga olingan asosiy vositalar va boshqa balansdan tashqari qiymatliklar hisobini yuritish vazifa- sini bajaradi.).
Budjet tashkilotlarining hisobvaraqlari rejasi quyida keltirilgan bo‘lib, u 5 bobni o‘z ichiga qamrab oladi:
bob. Nomoliyaviy aktivlar.
bob. Moliyaviy aktivlar.
bob. Debitorlar va kreditorlar.
bob. Moliyaviy natijalami hisobga oluvchi hisobvaraqlar.
bob. Balansdan tashqari hisobvaraqlar.
Budjet tashkilotlari uchun ishlab chiqilgan buxgalteriya hisobi- ning yangi hisobvaraqlar rejasi (2011-yil 1-yanvardan boshlab barcha budjet tashkilotlarida qo‘llaniladi).
|
| |
