2. Pascal tilining asosiy elementlari
Paskal tili 1970 yili Shvessariyadagi yirik mutaxassis N.Virt tomonidan yaratilgan. Bu til tuzilishi jihatidan sodda va ixcham. Uning tushuncha va atamalari fundamental tushunchalariga juda yaqin bo‘lib, tuzilishi va sintaksisi bilan boshqa tillardan keskin ajralib turadi.
Paskal oxiri nuqta bilan tugovchi , sarlavha va blokdan iborat bo‘lgan dasturlash tilidir. Dastur sarlavhasi PROGRAM kalitli so‘zi bilan boshlanadi.
5.Arifmetik amallar:
«+», «-», «*»,«/», div (butunga bo‘lib qoldiqni tashlab yuborish), mod ( butunga bo‘lib qoldiqni topish);
6.Munosabat belgilari: «< », «> », «<= », «>= »,«= »,«<> », NOT - inkor, OR – mantiqiy qo‘shish, AND- mantiqiy ko‘paytirish;
7.To‘plamlar ustida: *-to‘plamlar kesishishi, + - to‘plamlarni birlashtirish, - - to‘plamlarni ayirmasi, IN - to‘plamlarning ichida yotishi.
Ifodalar.
Ifoda o‘zgaruvchi, o‘zgarmas, standart funksiyalar qavslar va arifmetik, mantiqiy amal belgilari orqali hosil qilinadi.
Ifodalarda hisoblash tartibi qavslar ichidagi ifodalar hisoblangandan keyin quyidagi tartibda bajariladi:
1. NOT
*, /, DIV, MOD, AND;
+, -, OR;
<=,<,=,<>,>,>=,IN.
Ifodalarni natijasini tipi amallarda qatnashayotgan o‘zgaruvchilarning tiplariga bog‘liq.
Agar ikkita o‘zgaruvchining tipi INTEGER yoki REAL bo‘lsa, qo‘shish, ko‘paytirish, bo‘lish amallarining natijasi ham INTEGER yoki REAL bo‘ladi. Bo‘lish amali natijasida har doim REAL, DIV,MOD amallarning natijasida har doim argumentlari faqat butun bo‘lishi mumkin.
NOT, OR, AND amallarning natijasida albatta BOOLEAN tipida bo‘ladi.
Solishtirish amallarida ham argumentlari ixtiyoriy tipda bo‘lishi mumkin, lekin natija faqat BOOLEAN tipida bo‘ladi.
3. Pascal tilida yozilgan dasturning tuzilishi
Paskal tilida yozilgan dastur, dastur sarlavhasi va dastur oxirini bildiruvchi nuqta belgisidan tashkil topgan dastur tanasi (blok)dan iborat. O‘z navbatida blok, tavsiflash bo‘limlaridan va buyruqlar bo‘limlaridan tashkil topgan.
Paskal tilidagi dasturning tuzilishi umumiy holda quyidagicha ko‘rinishda bo‘ladi:
|
