K1RISH
0 ‘zbekiston o ‘z mustaqilligiga erishgan dastlabki yillardanoq eng
muhim vazifalar qatorida mamlakat aholisi
va hududini turli xil
favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish, ekologik xavfsizligini
ta ’minlash masalasiga katta e’tibor berib keldi, Yurtboshimiz Islom
Karimov « 0 ‘zbekiston XXI asr bo'sag'asida: xavfsizlikka tahdid,
barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» kitobida ta ’kidla-
ganidek, ekologik xavfsizlik muammosi allaqachonlar milliy va
mintaqaviy
doiradan chiqib, butun insoniyatning umumiy muam-
mosiga aylangan.
0 ‘zbekiston fu q aro m uhofazasini tashkil etishdagi asosiy
koneepsiya I. A.Karimovning bevosita rahbarligi va takliflari asosida
o ‘zshak!i va mohiyatini topgan.
Fuqaro muhofazasi,
birinchidan, faqat xabardor qilish bilan
shug'ullanib qolmay, balki ilmiy m a’lumotlardan, tarixiy tajribalardan,
gidrometeorologiya markazi axborotlaridan, hududlarning geologik
o'ziga xos tomonlaridan foydalangan holda favqulodda vaziyatlarni
bashorat
qila olish, odamlar xavfsizligini ta ’minlash va obyektlar
barqarorligini oshirish borasida tavsiyalar berishlari darkor.
Ikkinchidan, fuqaro muhofazasi organlarining ko ‘rsatmalari,
barcha vazirliklar, boshqarmalar, mahalliy hokimiyat organlari,
fuqarolar tomonidan bekam-u ko‘st bajarilishi zarur.
Uchinchidan. fuqaro muhofazasi organlari k o ‘rsatmalar
berish
bilan chegaralanib qolmay, balki harbiy holatdagi vaziyat singari
barcha korxonalar rahbarlarini, fuqarolarni,
muhandis, texnik
mutaxassislarni muhofaza ishlariga, profilaktik tadbirlarni bajarishga
jalb qilib, aholini o ‘z vaqtida ogoh etishlari lozim. Fuqaro
mihofazasining maqomi va rolini o ‘z o ‘rniga to ‘g‘ri qo'yish zarur
Bu boiim larda o‘z kasbining ustaiari ishlashlari kerak.
Xalqimiz tinchligi va sog‘lig‘ini, kerak bo'lsa, G ‘zbekiston
kelajagini muhofaza qilish bugungi kunda har bir rahbar xodimdan.
4
har bir fuqarodan fidoyilik, jonkuyarlik va halol-u pokizalikni talab
etadi. Chunki Prezidentimiz ta ’kidlaganidek, mustaqiUigimizning
iqtisodiy rivoji va fuqarolarimizning tinch-osoyishta hayotiga XXI
asrda tahdid solishi mumkin bo'lgan muammolar, diniy ekstremizm,
terrorizm xavfi bilan bir qatorda tabiiy,
texnogen va ekologik
xususiyatli favqulodda vaziyatlar keltirib chiqarishi mumkin bo‘lgan
og‘ir oqibatlarni b artaraf etish majmuyi eng ustuvor vazifadir.
Insonlar hayotini saqlash, ularga bunday vaziyatlarda shoshilinch
tibbiy yordamning bekam-u ko‘st kechikmay ko‘rsatilishi fuqaro
muhofazasi davlat tizimining asosini tashkil qilishi kerak.
Kritik vaziyatlarda hayot va o iim muammosi tug‘ilgan paytda
k o ‘rsatilishi shart bo‘lgan dastlabki yordamning sifati va darajasi
hal qiluvchi boiishi mumkin.
Ushbu o ‘quv qoilanmanmg maqsadi tibbiyot instituti va tibbiyot
kolleji talabalariga favqulodda vaziyatlarda
harakat qilish tartibini
o ‘rgatish, fuqaro muhofazasi davlat tizimi tuzilishi vazifalari, favqulodda
tabiiy, texnogen xususiyatli holatlaming oldini olish, bashorat qilish va
oqibatlarini bartaraf etish, vazifalar ko ‘lamini imkon qadar yoritishga
va tibbiy xizmat tuzilmalarini bosqichma-bosqich tashkiliy tuzilishini,
ishlash tartibini, ularni tibbiy, texnik va xo‘jalik ta ’minoti bilan
tanishtirishga yordam beradi.
Shuningdek, o ‘quv qo'llanm ada
favqulodda vaziyatlarda kechiktirib boimaydigan vazifalarni aniq va
kechikmasdan bajarish kerak boiganda tabiiy, texnogen hamda harbiy
holat sharoitlarida qutqarish tartiblarini yoritishga yondashilgan. 0 ‘quv
qo‘llanmada yoritilgan mavzular 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta
ta’lim vazirligi tibbiyot institutlari, kollejlari talabalarini favqulodda
vaziyatlarda fuqaro muhofazasi bo'yicha o ‘qitish dasturiga amal qilgan
holda yozilgan. Qoilanmada keltirilgan mavzular ketma-ketligi o ‘quv
dasturiga mos holda yoritilgan b o ‘lib, talabalarga favqulodda
vaziyatlarda tibbiy yordam ko‘rsatish kursi doirasida mustaqil ravishda
bilimlarni egallashga imkon beradi.
0 ‘quv qo'llanm ada favqulodda vaziyatlar turlarining ta ’rifi,
fuqaro muhofazasi tuzilmalari, ularning vazifalari, ishlash tartiblari
ketma-ketlik
bilan keltirilgan b o iib , bular aholini va hududlarni
favqulodda holatlarda himoyalash ishlarini tashkil etish borasidagi
qonun va hujjatlarga tayanilgan. Ayniqsa, 0 ‘zbekiston Respublika-
sining “Aholini va hududlarni tabiiy hamda texnogen xususiyatli
favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish to ‘g‘risida”gi qonunda
qoidalar to ‘la yoritilgan.
