t o ‘g ‘risid a, u la rd a n b a rc h a a h o lin i, ish chi-x izraatchiJarni,
o !quvchi, talabalarni, hattoki nafaqaxo'rlar, uy bekafari, barcha-
barcha aholini m uhofaza qilishning uslub va yo'llari haqida
om m aviy a x b o ro t vositalari h a m d a bosh q a k an allar orqali
m am lakat fuqarolarini o ‘z vaqtida va ishonchli tarzda xabardor
etishlari sh a rt. F a v q u lo d d a v a z iy a tla rd a n m u h o faza qilish
sohasidagi axborot bilan ta ’m inlash tartibi q onun hujjatlari bilan
b eJg ilan ad i. M a n s a b d o r s h a x s la r to m o n id a n fa v q u lo d d a
v a z iy a tla rd a n m u h o fa z a q ilish s o h a sid a g i a x b o ro tla rn m g
yashirilishi, o ‘z v a q tid a o g o h lan tirilm a slig i
yoki bila tu rib
yolg‘on axborot berilishi ularning q onun oldida javobgarligiga
sabab b o ia d i.
Favqulodda tabiiy hodisalar payttda fuqaro
muhofazasining vazifalari
H o z irg i z a m o n d a f u q a r o la r m u h o fa z a s in in g v azifalari
m u rakk ab va k o ‘p qirrali. A vvalam bor, d unyoda notinchlik,
ekoterrorizm xavfi tam om an yo‘qotilm aganligi tinchlik vaziyati
qiyinlashgudek bo ‘isa, har bir m am lakat o ‘zini xavf-xatardan
saqlay olishini taq ozo etadi. Ayni p a y td a yer yuzida har xil
tabiiy favqulodda xavfli hodisalar -
yer qimirlashi, suv toshqini,
b o ‘ro nlar, sunam ilar, y o n g ‘inlar, h a r xil ta la fo tla r bilan bir
q a to rd a k o ‘p la b av ariy a ta la fo tla rla ri n a tija sid a om m aviy
z a r a r la n is h la r r o 'y b e ris h i m u m k in . B u n d a o m m av iy
shikastlanishlarga yordam berish, talafot natijalarini yo‘qotish
ishlari k o ‘p qirrali vazifalarni bajarishni taqozo etadi. Shuning
u c h u n h a m fu q a ro m u h o fa z a si u m u m d a v la t v azifasi deb
hisoblanadi.
Bu vazifalar tinchlik davrida
urush xavfi tugiigan paytda
aholini himoyalash, xalq xo ‘jaligini yoppasiga qiruvchi quroldan
va b o sh q a x av fli h o d is a la rd a n e h tiy o t q ilis h , q u tq a ris h ,
halokatlar oqibatini shoshilinch y o ‘qotish, ishlab chiqarish, xalq
x o'jalig in in g ishlash faoliyatini q a y ta tik lash ishlarini sodir
b o ‘lgan o 'c h o q d a olib borilishi k erak . B u n d ay n ih o y atd a
m u ra k k a b v aziyatda bajarilishi sh a rt b o ‘igan vazifalarning
ijrosini fuqarolar muhofazasining tashkilotlari, guruhlari, harbiy
12
xizm at xodim lari bilan h am ko rlikd a olib ’o oradilar. Buning
uchun u larg a tegishli sh a rt-sh a ro it y a ra tilish i um u m davlat
vazifasiga kiradi.
Fuqaro m uhofazasining vazifalariga quyidagilar kiradi:
- m a m la k a t a h o lis in i y o p p a s ig a o m m a v iy q iru v c h i
qurollardan
himoya qilish;
- ishlab chiqarish korxonalarining ritm ik ishlashini ta ’minlash
va yoppasiga qiruvchi qurol ishlatilganda ularni himoyalash;
- v a y ro n a g a rc h ilik so d ir b o i g a n o ‘c h o q d a q u tq a rish
ishlarini tez va shoshilinch bajarish;
- aholiga tez va shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish;
- x a lq x o 'ja lig i, jo n iv o r la r , e k in z o r la r n i ra d io a k tiv
m o d d a la r d a n z a h a r la n is h d a n va b a k te r io lo g ik y u q u m li
xastalikdan himoya qilish;
- sodir b o ig a n favqulodda hodisaning
oqibatini b a rta ra f
etish kabi vazifalar yuklatiladi.
Shu vazifalar ichida aholini yoppasiga qiruvchi quroldan
him oya etish eng m uhim hisoblanadi. Bu vazifani bajarishda
eng m u h im ro g 'i - a h o lin i y a s h irin is h i u c h u n m o sla n g a n
y e r to ia la r , rad iatsiy ag a qarshi u sk u n a la r bilan t a ’m inlash
m uhim aham iyatga egadir:
- aholini yakka himoyalovchi kiyim bilan t a ’minlash, o ‘pka,
havo y o ila r i, teri, badanni him oyalovchi va tabiiy him oya
vositalari bilan t a ’minlash;
- aholini k a tta sh aharlardan - ta la fo t o 'c h o q la rid a n olib
chiqib ketish;
- ep id em io lo g ik , sa n ita riy a -g ig iy e n ik c h o ra -ta d b irla rn i
o ‘tkazish;
- maxsus profilaktik
chora-tadbirlarni o ik az ish ;
- dozim etrik nazorat o ik az ish , kimyoviy zaharli m oddalarga
q a rsh i z id d i-z a h a rla rn i q o i l a s h , b io lo g ik q u ro lg a qarshi
profilaktik choralam i q o ‘llash;
- ah o lin i va fu q aro m uhofazasi b o iim la rin i o 'z vaqtida
chaqirish, ayniqsa, ekoterrorizm , agressiya, tajovuzlar xavfi
tu g ilg a n d a bu ishni kuchaytirish;
- is h la b c h iq a ris h k o r x o n a la r in in g
r itm ik ish la sh in i
t a ’m inlash;
13
- xomashyo, oziq-ovqat boyliklarini olib chiqish va asrash;
- o ld in d a n e h tiy o tk o rlik in sh o o tla rin i q u rish , u la rn i
jihozlash;
- is h la b c h iq a ris h d a g i a s b o b -u s k u n a la r n in g h im o y a
choralarini ko'rish;
- yong‘inga qarshi ehtiyot choralarini ko'rish, tayyorlash;
- m ustahkam va ishonarli aloqa vositalarini tayyorlash, o'z
vaqtida aholini ogohlantira olish
choralarini tayyorlash kabi
vazifalar kiradi.
