34
Dielektriklərin elektrik keçiriciliyinin 2 növü var:
►elektron
►ion.
Elektron keçiriciliyi
dielektriklərdə
xarici elektrik
sahəsinin təsiri altında elektronların yerdəyişməsi ilə
əlaqədardır. Belə keçiricilik bir sıra metal oksidlərində,
metalların kükürdlə birləşmələrində müşahidə olunur.
Dielektriklərdəki elektron keçiriciliyi zamanı maddə dağılması
hadisəsi baş vermir
.
İon keçiriciliyi
dielektrikdə ionlarm hərəkəti ilə əlaqədar
olan keçiricilikdir. Bu tip keçiricilik bir sıra duzların
ərintilərində və məhlullarında, turşularda, qələvilərdə müşahidə
olunur. Dielektriklərdə ion keçiriciliyinin
mexanizmi
molekulların
elektrik
dissosiasiyası
və
parçalanması
nəticəsində kation və anionların əmələ gəlməsi ilə bağlıdır. İon
keçiriciliyi zamanı maddənin təşkil olunduğu molekulların
parçalanaraq ionlara ayrılması (dissosasiyası), sonradan isə
onların elektrodlar üzərində toplanaraq yeni kimyəvi maddənin
əmələ gəlməsi (maddə dağılması hadisəsi) baş verir.
Şəkil 2.11.
Dielektrikin işçi vəziyyətində
35
İşci vəziyyətdə bütün dielektriklər elektrik sahəsinin
mühiti olurlar. Bu prosesi izah etmək üçün istənilən qurğunun
məsələn, elektrik maşını, transformator, elektrik aparatı, məftil,
kabel və s. cərəyan keçən, yəni işçi rejimdə olan hissəsinə
nəzər yetirək. Cərəyan göstərilən hissədən keçdikdə onun
ətrafında E>0 olan elektrik sahəsi yaranır.
