Sh. A. Saipnazarov biznes matematika




Download 3,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/73
Sana11.07.2024
Hajmi3,82 Mb.
#267361
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   73
Bog'liq
Biznes matematika

10-misol
. Veksel 2013 yil 10 yanvarda chiqarilgan bo„lib, to„lov muddati 
2013 yil 10 oktyabrgacha. Veksel bo„yicha yillik kirim 12%. Agar veksel 2013 yil 
10 mayda 10% hisob stavkasi bo„yicha hisobga olingan bo„lsa, u holda vekselni 
sotib olish narxi qancha? To„lovgacha bo„lgan muddat uchun vekselning hisob 
narxi 100 ming so„m.
Yechish: 2013 yil 10 yanvardan 10 oktyabrgacha aniq kunlar soni (Ilova 1) 
jadval bo„yicha 
273
10
283


kun. To„lov muddatining yillardagi uzunligi
75
,
0
360
273


T
yil. U holda vekselning umumiy narxi
109
)
75
,
0
12
,
0
1
(
100
)
1
(









T
i
P
S
ming so„m. 
Agar veksel 10 maydan hisobga olinsa, u holda to„lovgacha bo„lgan muddat
153
130
283


kun bo„ladi yoki 
.
42
,
0
360
153


t


101 
Bunday holda 
%
10

d
hisob stavkasi bo„yicha vekselning yillik hisob narxi
422
,
104
)
42
,
0
1
,
0
1
(
109
)
1
(









t
d
S
P
ming so„m. 
 
Yillik murakkab foizlar 
Aytaylik, omonatga qo„yilgan pul uchun bank yiliga 

foiz stavkasi bo„yicha 
to„laydigan va bu stavka ikki yil davom etadigan bo„lsin. Berilgan 
0
0

t
vaqtda 
omonat egasi boshlang„ich 
)
0
(
S
omonat bo„yicha hisob ochishi va uni to„ldirishi 
yoki xohlagan paytda hisobni yopishi mumkin. 
Agar omonat egasi bir yildan so„ng hisobni yopgan bo„lsa, u holda quyidagi 
miqdorda pul oladi 
)
1
(
)
0
(
)
1
(
i
S
S



(2.1.1) 
Faraz qilaylik, omonat egasi bu pulni yana bir yilga qo„ygan bo„lsin. U 
holda ikkinchi yil oxirida 
)
2
1
(
)
0
(
)
1
(
)
0
(
)
1
(
)
1
(
)
2
(
2
2
i
i
S
i
S
i
S
S










(2.1.2) 
miqdorda pul oladi. 
Agar omonat egasi o„z omonatini oddiy foizga qo„yganda edi, u holda 
omonatchi 
2
)
0
(
i
S

ga kam bo„lgan pulni, ya‟ni 
)
2
1
(
)
0
(
i
S


miqdordagi pulni 
olgan bo„lardi. Bu qo„shimcha 
i
i
S
]
)
0
(
[

ga o„sishni, ikkinchi yil oxirida birinchi 
yil uchun foizlar 
i
S

)
0
(
miqdorga qo„shilgan foydaga nisbatan qo„shib berishni, 
ya‟ni ikkinchi yilga reinvestrlashni ifodalaydi. Qo„shilgan foydaning boshlang„ich 
pul miqdori bilan birlashmasini foizlarni kapitallashtirish deyiladi. 
Yiliga bir marta foizlar kapitallashtiriladigan hol uchun o„sish qiymatini 
hisoblash formulasini keltirib chiqaramiz. 
Faraz qilaylik, 
)
0
(

Download 3,82 Mb.
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   73




Download 3,82 Mb.
Pdf ko'rish