Образование и инновационные исследования (2023 год № 8)
373
http://interscience.uz
SHARQ OLIMLARINING QARASHLARIDA DIN PSIXOLOGIYASI
Toshpo`latova Nigora Avliyoqulovna
Osiyo Xalqaro Universiteti Ijtimoiy fanlar va texnika fakulteti
“Pedagogika va psixologiya” mutaxassisligi MM4-PP-4 guruh magistranti
Annotatsiya. Mazkur maqolada din tushunchasining mohiyati, uning inson hayotida tutgan o`rni,
bugungi globallashuv jarayoni jadal kechayotgan bir davrda yoshlarni har jihatdan barkamol qilib
tarbiyalashda inson ruhiyati va din omilidan ta`lim-tarbiya jarayonida foydalanish bo`yicha sharq
olimlarining qarashlari bilan tanishishingiz mumkin.
Kalit so`zlar: Ishonch, e`tiqod, g`oya, ezgulik, anglanilganlik, kuzatish, psixik xususiyatlar,
ongsizlik, psixik funksiyalar, pedagogika, individ, instinkt, individuallik, xarakter
ПСИХОЛОГИЯ РЕЛИГИИ В ВЗГЛЯДАХ ВОСТОЧНЫХ УЧЕНЫХ
Ташпулатова Нигора Авлиёкуловна
Азиатский Международный Университет факультет социальных наук и технологий
специальность «Педагогика и психология» магистрант группы ММ4-ПП-4
Aннотация. В данной статье вы сможете ознакомиться с сущностью понятия религии,
ее местом в жизни человека, взглядами восточных ученых на использование психики человека
и религиозного фактора в образовательном процессе в эпоху современной ускоряющейся гло-
бализации.
Ключевые слова: Вера, убеждение, идея, добро, сознание, наблюдение, психические свой-
ства, бессознательное, психические функции, педагогика, индивид, инстинкт, индивидуаль-
ность, характер.
PSYCHOLOGY OF RELIGION IN THE VIEWS OF ORIENTAL SCIENTISTS
Tashpulatova Nigora Avliyokulovna
Asia International University Faculty of Social Sciences and Technology
«Pedagogy and psychology» speciality graduate master of group MM4-PP-4
Abstract. In this article, you can get acquainted with the essence of the concept of religion, its
place in human life, the views of eastern scientists on the use of the human psyche and the religious
factor in the education process in the era of today’s accelerating globalization process.
Key words: Belief, belief, idea, goodness, awareness, observation, psychic properties,
unconsciousness, psychic functions, pedagogy, individual, instinct, individuality, character
Din psixologiyasi - shaxs e‘tiqodini, uning diniy dunyoqarashini, diniy kechinma hamda
tuyg‘ularini, e‘tiqod qilish turlarini psixologik malakaning nozik jihatlarini va komil inson tarbiyasining
o‘ziga xos xususiyatlarini, chuqurroq qilib aytadigan bo‘lsak, e‘tiqod qiluvchi shaxsning ichki
dunyosini o‘rganuvchi fan sanaladi. Din psixologiyasi e‘tiqod qiluvchi kishi hayotining ma‘naviy
- ma‘rifiy jihatlarini va diniy qadriyatlarini qamrab oladi. Din psixologiyasi
shaxsning subyektiv
dunyosiga kirib keladi. Kechinmalar, hissiyotlar, axbarotlarni qabul qilish va uni qayta ishlash,
ruhlantrish, irodaning kuchi,
tafakkur qilish qobiliyati, xotira va uning barcha anglab bo‘ladigan
va anglab bo‘lmaydigan qismlari shular jumlasiga kiradi. Bunda faqat dindor shaxslarning ichki
kechinmalari emas balki dindor bo‘lmagan shaxslarning ham psixologik holatlari o‘rganildi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev: “Elimizga islom dinini to‘g‘ri tarannum
etish - juda katta tarbiya” ekanligini bejizga ta‘kidlamaganlar. Bu birinchidan bizning tafakkurimizni
o‘zgartiradi, ikkinchidan o‘z ustimizda ishlashimizga, boshqa yomon illatlatlarni otib, yuksalishga
yetaklaydi.
Bugungi kunimizda dinning shaxsning axloqini sayqallashda hamda uning fikrlash, tafakkur
qilishini o‘stirishida juda o‘rni katta hisoblanadi. Bugungi tarqqiyot zamonida Sharq mutafakkirlarining
yoritib bergan va meros qoldirgan ma‘naviy jihatdan boy asarlari din psixologiyasining rivojlanishi
va shakllanib borishida tutgan roli o‘zgachadir. Dinning psixologik xususiyatlari va jihatlariga diniy
kechinmalar, o‘ylar, his - tuyg‘ular, diniy bayramlar va marosimlar, xatti-harakar, faoliyat, sajda va
shu kabilar kiradi.
Din psixologiyasining XX asrdagi muvaffaqqiyatlari ham beqiyosdir, u inson va tabiat sirlarini
tobora chuqur anglash imkonini bermoqda. Bugungi davrda, ilmiy psixologiyaning amaliy yutuqlarini
hamda mamlakatimizdagi diniy tashkilotlarning g‘oyaviy va amaliy ish faoliyatini inobatga olgan
