MUSTAQILLIKNING E’LON QILINISHI
150
I
kkinchi jahon urushi tugashi
bilan Hindistondagi hind va
musulmon diniy jamoalari oʻrta-
sida kelishmovchiliklar yanada
keskinlashdi. Buning ustiga
urushdan keyingi oziq-
ovqat
inqirozi Hindistonni deyarli
ochar chilik holatiga olib kelib,
ahvolni yanada murakkablash-
tirdi. Shunday murakkab sha-
roitda
1947-yil 15-avgust kuni
ikkita mustaqil davlat –
Hindiston va
Pokiston tashkil top-
ganligi eʼlon qilindi. Hindiston hukumatini
Javoharlal Neru,
Pokiston
hukumatini esa
Liakat Alixon boshqardi. Ammo
Hindistonning boʻlinishi paytidagi mojarolarda odamlarning
ommaviy oʻldirilishi uzoq yillar davom etgan Hindiston va Po-
kiston oʻrtasidagi oʻzaro dushmanlik hissini shakllantirdi. Oʻz
yurtini tashlab, boshqa hududlarga koʻchish ham millionlab
kishilar hayotiga taʼsir qildi.
XX
asrda mustaqillikka erishgan Osiyo va Afrika
mamlakatlari ichida Hindiston
parlament
demokratiyasini shakllantira olgan yagona davlat boʻl-
di. 1949-yili Hindistonning yangi konstitutsiyasi qabul
qilindi. Unga binoan, Hindiston dunyoviy respublika deb
eʼlon qilindi. Konstitutsiya
asosiy demokratik erkinliklar,
inson huquqlari,
kastalar tengligi, hokimiyatning boʻlinish
tamoyillarini eʼlon qildi. Hindiston avtonom huquqlarga
ega boʻlgan katta shtatlar va
hududlar ittifoqi federatsi-
yasiga aylandi. Har bir shtat oʻzining qonun chiqaruvchi
majlisiga va hukumatiga ega bo‘ldi. Mustamlaka davridan
Hindistonga ogʻir iqtisod meros qolgandi. J. Neru huku-
mati iqtisodiy
muammolarni hal qilish, modernizatsiyani amalga oshirishning yoʻli
sifatida iqtisodiyotda davlatning rolini oshirishni tanladi. Mamlakat moliya siyosati,
umummilliy miqyosdagi yirik korxonalar va infratuzilma obyektlari, tashqi siyosat,
mudofaa va shu kabilar markaziy hokimiyat tasarrufiga kirdi. Hindiston lingvistik
belgiga qarab shtatlarga boʻlindi. 1964yili J. Neru olamdan oʻtganidan soʻng uning
oʻrnini