• Muhammad Rizo Pahlaviy
  • “Oq inqilob”
  • TARIXIY MUSHOHADA 156
  • 1979-yil fevralda
  • Shartli belgilar: taqrizchilar




    Download 13,23 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet127/150
    Sana17.11.2023
    Hajmi13,23 Mb.
    #100154
    1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   150
    Bog'liq
    Jahon tarixi 10 uzb 2022

    Sulaymon Demirel egalladi.
    1945–1980-YILLARDA TURKIYA
    ERON
    1946
    ­yili ingliz va sovet qoʻshinlari Erondan olib chiqib ketildi. 1950­yillar-
    ning birinchi yarmida Eron siyosati asosan mamlakat neft sanoatini 
    natsionalizatsiya qilishga qaratildi.
    Eron shohi 
    Muhammad Rizo Pahlaviy zamonaviy, oʻqimishli kishi edi. U mam-
    lakatda korrupsiyaga qarshi, iqtisodiyotni modernizatsiya qilish uchun bir qator 
    tadbirlarni amalga oshirdi. 1963­yili referendum oʻtkazilib, unda shoh mamlakatda 
    islohotlar oʻtkazish taklifini kiritdi. Referendumda aholi shoh takliflarini qoʻlladi. Bu 
    islohotlar umumiy nom bilan 
    “Oq inqilob” deb ataldi. “Oq inqilob”ning oʻn yilida Eron 
    iqtisodiy oʻsish boʻyicha dunyoda eng yuqori koʻrsatkichlarga erishdi. Eronning neft-
    dan oladigan daromadi ham keskin oshdi. Sanoatning mashinasozlik, stanoksozlik 
    va boshqa sohalari jadal rivojlandi.
    Usmoniy turklar 
    davlati haqida nima­
    larni bilasiz?
    TARIXIY 
    MUSHOHADA


    156
    I
    slohotlarda erishilgan muvaffaqiyatlarga qaramasdan, shoh rejimidan norozilar 
    ancha edi. Bu hol gʻalayonlarga olib keldi. Oqibatda 
    1979-yil fevralda hukumat 
    isteʼfoga chiqdi. Shoh rejimi agʻdarildi, Eron Islom Respublikasi deb eʼlon qilindi. 
    Dindor shaxslardan tuzilgan Kengash yangi konstitutsiyani ishlab chiqishga kirish di. 
    Xulq­atvorning diniy normalari joriy qilindi, alkogol isteʼmol qilish taqiqlandi. Ayollar 
    islom anʼanalari boʻyicha kiyinishga majbur qilindi. Gʻarb mamlakatlari Eronga qar-
    shi sanksiyalar eʼlon qildi. Mamlakatning iqtisodiy ahvoli ogʻirlashib bordi. Shunday 
    holatda 
    1980-yili Iroq qoʻshinlari Eronga bostirib kirdi. Boshlangan Eron­Iroq urushi 
    1988-yilgacha davom etdi. Eronda oziq-ovqat qiyinchiligi boshlanib, kartochka tizimi 
    joriy qilindi, iqtisod tanazzulga yuz tutdi. 1990-yillarda iqtisod barqarorlashib, YIM-
    ning o‘sish surʼatlari jadallashdi.
    A
    fgʻoniston shohi 

    Download 13,23 Mb.
    1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   150




    Download 13,23 Mb.
    Pdf ko'rish