231
qo‘shilmlar (sovunnaft, sulfit-spirt bardi (SSB), petrolatum, trietanolamin,
Petrov
kontakti) va boshqa moddalar ishlatiladi.
Intensifikator moddalar ishlatish sementning tuyilish darajasini saqlagan holda
jarayonning kechish muddatini qisqartirish yoki, aksincha,
jarayon muddatini
saqlagan holda materialni yana maydalab tuyishga imkon beradi. Bu qo‘shimchalar
sement massasining 0,02…0,5% mikdorida qo‘shiladi.
S.M.Royak va boshqa tadqiqotchilarning fikricha trietanolamin va uning SSB
bilan 1:1 nisbatidagi aralashmasi (massa bo‘yicha) juda kuchli intensifikator bo‘lib
hisoblanadi. Bularni tegirmoning birinchi kamerasiga 0,01…0,03% miqdorda juda
mayda zarrachali suvdagi eritmasi holida beriladi.
Natijada tegirmonlarning
unumdorligi 15% ga ortadi.
Intensifikatorlarning tegirmonga solinadigan optimal mikdori uning va
kukunlashtiradigan materialning xossasiga,
shuningdek, intensifikatorni solish
usuliga ham bog‘liq.
Sementlarni omborda saqlash, qoplash va jo‘natish.
Tayyor sement
zavodlarda har birining sig‘imi 2500…10000 t gacha bo‘lgan diametri 1…18 m va
balandligi 25…40 m bo‘lgan temirbeton siloslarda saqlanadi. Sement siloslarining
umumiy sig‘imi kamida 10 sutkalik ishlab chiqarilgan sementni saqlashiga etarli
bo‘lishi ko‘zda tutiladi. Bunday katta omborlar erkin ohakni havo nami ta’sirida
batamom so‘ndirish maqsadida foydalanishga ham kerak.
Bundan tashqari,
tegirmondan sement 100…150
0
C gacha temperaturada chiqadi va siloslarda 1…2
hafta davomida saqlanadi.
Har bir zavodda bunday siloslardan kamida to‘rtta bo‘lishi kerak. Ikkitasida
sement etiladi va soviydi, uchinchisiga sement to‘ldiriladi, to‘rtinchisidan olinadi.
Zavodda ikki va undan ortiq markada sement ishlab chiqarilsa,
siloslar soni
ko‘paytiriladi.
Sement qatlamlanib qolmasligi uchun siloslardagi sement vaqt-vaqti bilan
siqilgan havo yordamida g‘ovaklashtirib turiladi. Bu esa siloslardan sement olishni
ham osonlashtiradi.
