84
2.3.IKS-22, IKS-22A, IKS-22V va IKS-24 turlardagi spektrofotometrlarda
nurlanish manbaini suv bilan sovutish tizimi ishlab turishi kerak.
2.4. IKS-22, IKS-22A, IKS-24 va IKS-29 turlardagi spektrofotometrlarda
polistrol plenkasining yutilish
spektri yozib boriladi, IKS-22V - spektr turidagi
spektrofotometrda esa atmosferadagi suv bug‘larni yutilishi yoziladi. Polistirol
plenkasini qalinligi va yozish sharoitlari spektrofotometrga ilova qilingan nazorat
yozuviga muvofiq bo‘lishi kerak. Spektrlardagi chiziqlarning
soni va shakli
nazorat yozuviga mos kelishi lozim.
3. Spektrofotometrlarni ajratish qobiliyatlarini aniqlash
3.1. IKS-22, IKS-24 va IKS-29 turlaridagi spektrofotometrlarni ajratish
qobiliyatlarini
R aniqlash spektrogrammada kuzatilgan ammiak yutilishini chizig‘i
kengliklari bo‘yicha amalga oshiriladi, bunda, maksimal ordinata
v = 1122,1 sm
-1
*
to‘lqin soniga muvofiq bo‘ladi.
* bu erda va keyichalik: tavsiyalar bo‘yicha to‘lqinni me’yoriy uzunliklari:
λ [mkm] = 10000/
v [sm].
3.1.1 Qayd etuvchi tizimni me’yorda ishlashini ta’minlovchi kuchaytirishni
eng katta koeffitsientini va eng kam tirqishlarni o‘rnatish, spektrogrammada
shovqin
darajasini
1%
dan
oshmasligi
kerak.
SHovqin
darajasini
spektrogrammada 2 minut davomida qayd etilgan signalning
beshdan bir qulochi
fluktuatsiyasi sifatida aniqlanadi. Spektrofotometrlarni ajratish qobiliyatlarini
aniqlashda o‘rnatiladigan boshqarish organini yoqib-o‘chirishlarni xolati 5.2-
jadvalda keltirilgan.
5.2-jadval
Spektrofotometrlarning
turi
YOqib-o‘chirishlarni xolati
spektrni aylanib
buralish tezliklari
YOzish
masshtabi
Ko‘paytirgich
mexanizmini
shkalalari
IKS-22
17
2
0,3
IKS-22A
12
1:5
85
IKS-22V
7,5
1:1
IKS-24
0,3
3
-
IKS-29
2
-
-
Eslatma:
1. IKS-24 turidagi spektrofotometr uchun tirqish
kengligi doimiy ravishda -
70...100 mkm.
2 IKS-29 turidagi spektrofotometr uchun tirqish dasturi - 1 yoki 2, doimiy
vaqti - 2, aylantirib-burash reduktori - 6.
3.1.2. NPS-IKS termasidagi ammiak bilan to‘ldirilgan kyuvetani
spektrofotometrni o‘lchash kanaliga o‘rnatiladi va
v =1122,1 sm
-1
to‘lqin
raqamiga
muvofiq keluvchi ammiakni yutilish chizig‘i yoziladi. Spektrogrammada
yutilishni
S chizig‘i kengligi o‘lchanadi va quyidagi formula bo‘yicha
R ajratish
darajasi
hisoblab chiqiladi:
3.2. IKS-22A va IKS-22V turidagi spektrogrammalarda ajratish darajasi
spektrogrammada atmosferadagi suv bug‘larini yutilish chizig‘ini
mavjudligi
bo‘yicha aniqlanadi. IKS-22A turidagi spektrofotometrlarda 1473,5 i 1472,0 sm
-1
to‘lqin raqamlariga mos keluvchi yutilish chiziqlari yoziladi, IKS-22V - turidagi
spektrofotometrda, to‘lqin raqamlariga 327,6 va323,8 sm
-1
.
YUtilish chiziqlari
3.1.1 talablarga rioya qilinadigan bitta nurlanish rejimida yoziladi.
YUtilishni spektral polosalar oblastida ajratish darajasi 1122,1 sm
-1
dan
kam bo‘lmaydi:
250 sm
-1
- IKS-22 turidagi spektrofotometrlar uchun;
2000 sm
-1
- IKS-24 turidagi spektrofotometrlar uchun;;
850 sm
-1
- IKS-29 turidagi spektrofotometrlar uchun;.
IKS-22A turidagi spektrofotometrlarda yutilishni 1470 sm
-1
spektral polosalar
oblastida ajratish darajasi – 980 sm
-1
dan kam emas.
IKS-22V turidagi spektrofotometrlarda yutilishni 330 sm
-1
spektral polosalar
oblastida ajratish darajasi –85 sm
-1
dan kam bo‘lmasligi kerak.
