Rossiya imperiyasi tom onidan 0 4rta Osiyoni im pe
riyaning ajralmas bir qism iga
aylantirish va oMkada
doim iy hukm ron boMib qolish m aqsadida Sibir va
K avkaz hududlaridagidek m ustam lakachilik siyosati
olib borildi. Bu borada asosiy am alga oshirilgan choralardan biri bu im pe
riyaning m arkaziy gubem iya aholisini oMkaga k o 4 chi rib keltirish hisoblangan.
1886-yildagi «Nizom »da hukum at tasarrufida qolayotgan b o 4sh turgan davlat
yerlariga rus aholisini joylashtirish muhim ekanligi q at’iy belgilab q o 4yildi.
K o4chirish siyosati bilan shug4ullanish o 4lka m a’muriyati
zim m asiga
yuklatilgan. K o 4chib kelganlarga katta im tiyozlar berilgan. Jumladan, ular
m ablag4, turarjoy,
yer maydonlari, kreditlar bilan ta ’minlangan. K o 4chib
kelganlar 5 yil davom ida soliqlardan ozod etilgan, keyingi 5 yil davom ida
soliqlarning yarm ini to 4lagan. Rossiyadan k o 4chib kelganlar, asosan,
qishloq
aholisi boMgan. U lar uchun oMka m a ’muriyati m aktab va cherkovlar qurishga
m ablag4 ajratgan. Turkiston oMkasida harbiy xizm atchilar yashab qolishlari
va tom orqa yer olishlari m um kin boMgan. Bunday imkoniyatlar Rossiyaning
m arkaziy rayonlaridan k o 4plab aholining k o 4chib kelishiga sabab boMgan.
1875-yilda A vliyootada Rossiyadan kelgan dehqonlam ing
birinchi manzil-
gohi paydo boMdi. 15 yil davom ida (1875—1890) Turkiston oMkasiga 1300 oila
k o 4chib kelib joylashib, 19 ta rus qishlogM tashkil topdi. Faqat 1891-1892-
yillardagina k o 4chib kelganlam ing 25 ta manzilgohi paydo b o 4ldi. Vaqt o 4ti-
shi bilan nafaqat k o 4chib kelgan shaxslar, balki yirik korxonalar ham darom ad
olish m aqsadida oMkadan yerlar sotib ola boshladi.
Rossiya imperiyasining
k o 4chirib keltirish siyosati Turkiston oMkasidagi m ustam laka tizim ini mus-
tahkam lash m aqsadida am alga oshirilgan edi. K o 4chib kelganlarga yaratilgan
im koniyatlar oMkaga k o 4chib keluvchilar sonining haddan ziyod k o 4payishiga
olib keldi.
K o4chirib keltirib joylashtirilgan aholining k o 4payishi, ularga unum dor
yerlam ing berilishi m ahalliy aholi vakillarining
jiddiy noroziligiga sabab
boMgan. Toshkent shahri va oMkaning Yangi MargMlon, Samarqand, Andijon
kabi shaharlarida ham k o 4chib kelganlam ing po-
syolkalari paydo b o 4ldi. 0 4lkadagi yirik shahar-
lar ikkiga: yangi — m a’m uriyat,
harbiy qism lar
joylashgan va k o 4chirib keltirilganlar yashay
digan qism ham da eski — m ahalliy aholi vakil-
lari yashaydigan qism larga ajratildi. Jumladan,
Toshkentdagi B o 4zsuv
anhori shaham i ikki
qism ga ajratgan chegara boMgan.
