yaxshi tushunar edilar. Kelib chiqishi azaldan bir boMgan ushbu xalqlarda
yagona turkiy zam inda birga yashash istagi ustunlik qilardi.
Podsho hukumati tom onidan X iva xonligi protektoratga aylantirilgandan
so 'n g A m udaryo boMimidagi qoraqalpoqlarga nisbatan jabr-zulm kuchaydi.
Biybozor va N ukus volostida m ustam lakachilarga qarshi Bobo GoMclan
boshchiligida xalq q o ‘zg ‘oloni jiddiy tus olib, qariyb o ‘n yil (1881—1891)
davom etdi.
D ehqonlam ing ahvoli ogMrlashishi oqibatida 1900-yil N ukus volosti va
Q o‘ngMrot bekligida norozilik harakatlari am alga oshirildi. Bunday harakat
lar m ustam lakachi hukum at tomonidan ayovsiz bostirildi.
^
0 ‘zingizni sinang!
M uham m ad A m inxon — ...
O tam urodxon — ...
E rnazarbiy — ...
Q o‘z g ‘olon m arkazi — ...
Zarliq — ...
Bobo G o ‘klan — ...
?
SavoI va topshiriqlar
t
m
1. Q o ra q a lp o q lard a q an d ay so liq tu rla ri boM gan?
2 . 0 ‘zb ek x o n lik lari v a q o raq alp o q larn in g so liq tiz im id a q an d ay o ‘x sh a sh lik la r
bor?
3. E rn azarb iy b o sh ch ilig id ag i q o ‘z g ‘o lo n n in g aham iyati nim ad a?
4.
XIX
a sr ik k in c h i y a rm id a boMgan q o ‘z g ‘o lo n la m in g m o h iy a ti n im a d a n
iborat?
23-§. Q O R A Q A L PO Q L A R TU R K IST O N
G E N E R A L-G U B E R N A T O R L IG I TA R K IB ID A
X iva xonlari tom onidan qoraqalpoqlarning k o ‘ch
in anchi hayoti cheklangandan so ‘ng qisqa davr mo-
baynida ular xonlikda bir nechta yangi dehqonchilik
tum anlarini tashkil etishdi. X IX asrning 70-yillariga
kelib ular deyarli oMroq turm ush kechira boshladilar.
Q oraqalpoqlar A m udaryoning har ikkala q irg ‘ogMda
yastanib yotgan kengliklarni o ‘zlashtirib, sholi, b u g ‘doy, arpa v a paxta
yetishtirishdi. 1868-yilda R ossiya gazetalaridan biri shunday yozadi: «Bu
xalqning asosiy va deyarli birdan bir hunari dehqonchilikdir. M ehnatsevar-
lik sharofatidan qoraqalpoq yerlari yaxshi sug‘oriladi va hech qayerda, hatto
chigMr bilan koMariladigan joy lard a ham suv taqchilligi sezilmaydi».
