boMdi. Ll-iyulda Namanganda koMarilgan qo‘z g ‘olon ham jiddiy tus oldi.
Labbaytog‘a dahasida yigMlgan 1500 dan ortiq kishilarga qarshi kuchli qurol-
langan rota tashlandi va qo"zg"olonchilar tarqatib yuborildi.
M ustamlakachi hukum at politsiyasi va harbiy kuchlari bilan q o ‘zg ‘o-
lonchilar o ‘rtasida ayovsiz janglar natijasida qurolsiz nam oyishchilardan
k o ‘pchiligi oMdirildi va yarador qilindi. Ular orasida ayollar va bolalar ham
boMganligi m ustam lakachilam ing beshafqat siyosatini yana bir bor fosh qildi.
Yodda tuting!
Podsho farm oniga muvofiq Turkiston o ‘lkasining Sirdai*yo
viloyatidan 87 m ing, Sam arqanddan 38 m ing, F arg‘onadan
50 m ing kishini m ardikorlikka yuborish belgilanadi.
Savol va topshiriqlar
1.
Q o ‘z g ‘olon b o sh la n ish ig a n im a sabab b o ‘lgan?
2. Q o ‘z g ‘o lo n chilar, aso san , q ay si ja ra y o n g a qarshi ch iqdilar?
3. T u rk isto n d a g i 1 916-yilgi q o ‘z g ‘o lo n la r d a stla b q a y e rlard a b o sh lan d i?
4. Q o ‘z g ‘o lo n ishtiro k ch ilari, asosan, q ay si ta b a q a v ak illari b o ‘lg an ?
31-§. JIZ ZA X Q O ‘ZG ‘O LO N I
Rossiya im periyasining 1916-yildagi m ardikorlikka
olish to ‘g ‘risidagi farmoni Turkiston oMkasining barcha
hududlariga yoyilib, unga qarshi chiqishlar m ahalliy
aholining m illiy-ozodlik harakatlariga aylanib ketdi. Bular orasida Jizzaxda
boTib o ‘tgan q o ‘zg ‘olon oMkada m ustam lakachilar zulm idan ozod boMish va
bosqinchilarga qarshi m ardonavor kurash m aydoniga aylandi.
Jizzax aholisi, asosan, don mahsulotlari yetishtirish bilan shug4ullanib,
ulam ing yerlari im periyaning m arkaziy hududlaridan k o ‘chirib keltirilgan-
larga berib yuborilishi, soliqlam ing k o ‘payib borishi ulam ing ahvoli yomon-
lashishiga olib keldi. Aholining 19 yoshdan 43 yoshgacha boMgan erkaklari
front ortidagi ishlarga safarbar qilinishi butun oMkadagi kabi Jizzaxda ham
jabr-zulm , adolatsizliklardan tobora keskinlashib borayotgan norozilik chi-
qishlari xalq qo"zg"oloniga aylanishiga olib keldi. M ardikorlikka olinadigan-
larning tuzilgan ro ‘yxatiga m uvofiq Sam arqand viloyatining Jizzax uyezdidan
11 m ing kishi belgilandi. 1916-yil 3-iyulda farm on eMon qilinishi bilan xalq
orasida norozilik boshlanib ketdi. 5-iyulda dastlabki g'alayonlar boshlandi.
