Bunda aholi farmonning bekor qilinishini, ro‘yxat tuzishni to ‘xtatishni talab
qiladi. Jizzax qo‘zg‘oloniga
N azirxo‘ja eshon va, Abdurahmon jevachilar
rah-
barlik qilganlar.
Jizzax aholisi mardikorlikka qarshi ommaviy qo‘zg‘olon ko‘tarish m aqsa
dida boshqa shaharlarga, jum ladan, Toshkent, Samarqand va ko ‘plab atrof-
dagi qishloqlarga o ‘z vakillarini yubordilar. 13-iyulda Jizzax shahrida Damin
kulol boshchiligida hunarmandlar mardikorlikka olish bo‘yicha ro‘yxatni
talab qilib qishloq oqsoqoli M irzayor Xudoyorov oldiga bordilar. Undagi
ro ‘yxat, asosan, kam bag‘al oila vakillaridan tuzilgan boTib chiqdi. Bundan
norozi bo ‘lgan aholi ro ‘yxatni berishni va uni qaytadan tuzishni talab qil-
dilar. M irzayor Xudoyorov ro‘yxatni bermay, to ‘plangan odamlami haqorat
qildi. Bu holat aholining keskin noroziligini keltirib chiqardi. Shundan keyin
ketmon, tayoqlar bilan qurollangan qo‘zg‘olonchilar Jizzaxning yangi shahar
qismiga y o ‘1 oladi. Q o‘zg‘olonni bostirish uchun uyezd boshlig‘i o‘z yor
damchilari bilan yetib keladi, lekin ulam i qaytara olmaydi. Qo‘zg‘olonchilar
safiga shahar va uning atrofidan ko ‘plab kishilar qo‘shildi. Nazirxo‘ja eshon
qo‘zg‘olonchilarga umumiy rahbar bo‘ldi.
Jizzax qo‘zg‘oloni ishtirokchilari mustamlakachi m a’muriyatga tegishli
b o‘lgan harbiy, m a’muriy va boshqa joylarga hujum qildilar. Ular 13-iyul
kuni tem iiyo‘l stansiyalarini, aloqa simlarini uzib, tem iiyo‘l va k o ‘priklami
buzib tashladilar. 14-iyulda Abdurahmon jevachi o ‘z uyida turli joylardan
yuborilgan vakillar bilan y ig‘ilish o‘tkazdi va unda Jizzaxdan 12 chaqirim
uzoqlikda joylashgan Kuyaboshi degan joyda to ‘planib, barcha birgalikda
harakat qilishga kelishildi. Bu xabam i atrofdagi joylarga yetkazish uchun va
killar yuboriladi.
Jizzaxdagi bu voqealardan xabar topgan podsho hukumati polkovnik
Ivanov boshchiligida harbiy kuchlam i u yerga yubordi. 18-iyul kuni Turkiston
da harbiy holat e ’lon qilindi.
