• 21.2. Avtotransport korxonalarida um um xo‘jalikfao!iyatidan olingan moliyaviy natijalarning hisobi
  • asosiy faoliyatdan olingan boshqa




    Download 15,8 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet292/418
    Sana17.01.2024
    Hajmi15,8 Mb.
    #139284
    1   ...   288   289   290   291   292   293   294   295   ...   418
    Bog'liq
    4-Boshqa-tarmoqlarda-buxgalteriya-hisobining-xususiyatlari.-K.B.-URAZOV-2011-DARSLIK

    asosiy faoliyatdan olingan boshqa 
    daromadlariga 
    quyidagilar kiradi;
    - asosiy vositalami sotish va boshqa chiqimlaridan olingan foyda;
    - nomoddiy aktivlar, materiallar va boshqa aktivlami sotishdan olingan 
    foyda;
    - undirilganjarimalar;
    - voz kechilgan kreditorlik qarzlar;
    - qisqa muddatli ijaradan olingan daromadlar;
    - beg‘araz olingan moliyaviy yordam;
    - xizmat ko‘rsatuvchi xo‘jaliklardan olingan daromadlar;
    - inventarizatsiyada aniqlangan ortiqchalar;


    - hisobot yilida aniqlangan o‘tgan yillaming foydasi va boshqalar.
    21-son BHMSga muvofiq avtotransport korxonalarida asosiy 
    faoliyatdan olingan boshqa daromadlar 9300 «Asosiy faoliyatdan olingan 
    boshqa daromadlami hisobga oluvchi schotlar» tizimida ochiladigan alohida 
    schotlarning kreditida aks ettiriladi. Bunda asosiy faoliyatdan olingan 
    boshqa daromadlaming aniq turlarini ifodalovchi schotlar, chunonchi, 1000, 
    5010, 5110, 6400, 6710, 6520, 6990, 9210, 9220 va boshqalar 
    debetlanadi. Hisobot davr oxirida 9300 «Asosiy faoliyatdan olingan boshqa 
    daromadlami hisobga oluvchi schotlar» tizimida ochiladigan alohida 
    schotlarning kreditida to‘plangan summa 9910 «Yakuniy moliyaviy natija» 
    schotiga oikaziladi va shu yo‘l bilan ular yopiladi.
    Avtotransport korxonalarida asosiy faoliyatdan olingan foyda (zarar) 
    sotishdan olingan foyda (zarar) summasiga asosiy faoliyatdan olingan 
    boshqa daromadlar summasini qo‘shish hamda davr xarajatlari summasini 
    ayirishdan keyin hosil bo‘lgan summadan tashkil topadi. Buxgalteriya 
    hisobida asosiy faoliyatdan olingan foyda yoki zarar suramasi 9910 
    «Yakuniy moliyaviy natija» schoti ma’ lumotlari asosida arifmetik yo‘l bilan 
    topiladi.
    21.2. 
    Avtotransport korxonalarida um um xo‘jalikfao!iyatidan 
    olingan moliyaviy natijalarning hisobi
    Avtotransport korxonalari, oldingi mavzularda ta’kidlab o‘tganimizdek, 
    asosiy faoliyatdan tashqari boshqa asosiy bo‘lmagan faoliyat turlari bilan 
    ham shug‘ullanishlari mumkin. Bunday faoliyat turlariga, jumladan ulaming 
    investisiya faoliyati, moliyaviy faoliyati, emissiya faoliyati va boshqalar 
    kiradi. Ushbu faoliyat turlari bo‘yicha erishilgan moliyaviy natijalar ham 
    mos ravishda ularga doir daromad, xarajat hamda foyda yoki zarar 
    ko‘rsatkichlari bilan tavsiflanadi. Bu ko‘rsatkichlar bilan birgalikda topilgan 
    moliyaviy natijalar avtotransport korxonalarining umumxo‘jalik faoliyatidan 
    olingan moliyaviy natijalarini ifodalaydi.
    Avtotransport korxonalarida umumxo‘jalik faoliyatidan olingan 
    darom adlarga boshqa yuridik shaxslarga k iritilg an m oliyaviy 
    investisiyalardan dividend, royalti va foiz ko‘rinishida olingan daromadlar, 
    shuningdek uzoq muddatli ijaradan, valuta kurslarini ijobiy tomonga 
    o‘zgarishidan, qimmatli qog‘ozlami qaytabaholashdan olingan daromadlar 
    kiradi. Ushbu daromadlar hisobot davrida 9500 «Moliyaviy faoliyatdan


    daromadlarni hisobga oluvchi schotlar» tizimida ochiladigan alohida 
    schotlarning kreditida aks ettiriladi. Bunda asosiy bo‘lmagan faoliyat 
    turlaridan olinganboshqa daromadlaming aniq turlarini ifodalovchi schotlar, 
    chunonchi 4010, 4310, 4810, 4820, 4830, 4840, 4850, 5210, 5220, 
    5810, 6230 va boshqalar debetlanadi. Hisobot davr oxirida 9500 
    «Moliyaviy faoliyatdan daromadlarni hisobga oluvchi schotlar» tizimida 
    ochiladigan alohida schotlarning kreditida to‘plangan summa 9910 
    «Yakuniy moliyaviy natija» schotiga o‘tkaziladi va shu yo‘l bilan ular 
    yopiladi.
    Avtotransport korxonalarining um um xo'jalik faoliyatiga doir 
    xarajatlarga olingan kredit va qarzlar uchun toManadigan foizlar, valuta 
    kurslarini salbiy tomonga o ‘zgarishidan, qimmatli qog‘ozlami qayta 
    baholashdan ko‘rilgan zararlar kiradi. Ushbu xarajatlar va zararlar hisobot 
    davrida 9600 «Moliyaviy faoliyatga doir xarajatlarni hisobga oluvchi 
    schotlar» tizimida ochiladigan alohida schotlarning debetida aks ettiriladi. 
    Bunda asosiy bo‘lmagan faoliyat turlariga doir xarajat va zararlaming aniq 
    turlarini ifodalovchi schotlar, chunonchi 6010,6310,6910,6920,6990, 
    5020,5210,5220,5810 va boshqalar kreditlanadi. Hisobot davr oxirida 
    9600 «Moliyaviy faoliyatga doir xarajatlarni hisobga oluvchi schotlar» 
    tizimida ochiladigan alohida debetida to‘plangan summa 9910 «Yakuniy 
    moliyaviy natija» schotiga o‘tkaziladi va shu yo‘l bilan ular yopiladi.
    Umumxo‘jalik faoliyatiga doir daromad va xarajatlar o‘rtasidagi farq 
    avtotransport korxonalarining umumxo‘jalik faoliyatidan olingan foydasi 
    yoki undan ko‘rilgan zararini bildiradi. Ushbu foyda yoki zarar arifmetik 
    yo‘l bilan 9500 «Moliyaviy faoliyatdan daromadlarni hisobga oluvchi 
    schotlar» hamda 9600 «Moliyaviy faoliyatga doir xarajatlarni hisobga 
    oluvchi schotlar»ning 9910 «Yakuniy moliyaviy natija» schotining mos 
    ravishda kredit va debet tomonlariga o‘tkazilgan ma’lumotlar asosida 
    topiladi.
    Avtotransport korxonalarining umumxo‘jalik faoliyati moliyaviy 
    natijalarini ifodalovchi ko‘rsatkichlarga yuqoridagi ko‘rsatkichlardan 
    tashqari 

    Download 15,8 Mb.
    1   ...   288   289   290   291   292   293   294   295   ...   418




    Download 15,8 Mb.
    Pdf ko'rish