Bilirik ki, bir gediş ərzində yük
avtomobili
s
q
ton yük daşıyır və
y
s
yg
d
l
q
l
q
ton-
kilometr yük dövriyyəsi yerinə yetirir, onda onun saatlıq qazancı (məhsuldarlığı) tonlarla
g
s
Q
t
q
W
tonkilometrlərlə isə
g
y
s
g
yg
d
P
t
l
q
t
l
q
W
olacaqdır. Burada
t
g
gediş vaxtını aşağıdakı kimi yaza
bilərik
yb
her
g
t
t
t
,
her
t
- hərəkətə sərf olunan vaxt, saat;
yb
t
- yükləmə və boşaltma işlərinə sərf
olunan vaxtdır, saat.
Hərəkət vaxtı avtomobilin getdiyi yolun uzunluğundan (yüklü və yüksüz) və onun
hərəkətinin texniki sürətindən
V
t
asılıdır.
Avtomobilin texniki sürəti orta sürət olub, onun getdiyi yolun uzunluğunun hərəkətdə
olma vaxtına nisbəti ilə hesablanır
Avtomobilin boş yürüşü hərəkət tərkibinin yükləmə məntəqəsinə verilməsini və sıfırlı
yürüşü özündə birləşdirir. Bütün sıfırlı yürüş iş gününə aiddir, bir gedişə isə şərti
olaraq onun
müəyyən hissəsini aid etmək olar.
Yürüşdən istifadənin səmərəliliyi avtomobilin yürüşündən istifadə əmsalı ilə
qiymətləndirilir. Yürüşdən istifadə əmsalı avtomobilin yüklə etdiyi yürüşün
y
L
ümumi yürüşə
L
olan nisbəti ilə hesablanır
L
L
y
. Bir gediş üçün
gs
yg
l
l
-
sıfırlı yürüşün şərti olaraq bir gedişə düşən hissəsini də nəzərə almaqla avtomobilin gediş
ərzindəki ümumi yürüşüdür.
Göstərilən asdılıqları nəzərə alaraq bir gedişə sərf olunan vaxtı hesablamaq olar
yb
t
yg
yb
t
gs
g
t
V
l
t
V
l
t
t
g
- nin qiymətini başqa cür də tapmaq olar:
yb
gn
t
s
t
g
yg
yb
gn
t
s
t
g
g
t
n
V
l
V
l
t
n
V
l
V
l
t
g
l avtomobilin gediş ərzindəki yürüşüdür, km.
g
- sıfırlı yürüş nəzərə alınmadan bir gediş üçün yürüşdən istifadə əmsalı:
g
yg
g
l
l
gn
n
- avtomobilin naryadda olma vaxtı
T
n
ərzində yerinə yetirdiyi gedişlərin sayıdır:
g
n
gn
t
T
n
Avtomobiiin naryadda olma vaxtmın
T
n
bilavasitə marşrutda işləməsinə sərf
olunan
hissəsini aşağıdakı əmsalla qiymətləndirmək olar:
n
t
s
n
s
n
n
m
T
V
l
T
t
T
T
T
1
T
m
- avtomobilin bilavasitə marşrutda işlədiyi vaxt, saat;
s
t
- sıfırlı yüriişün yerinə
yetirilməsinə sərf olunan vaxtdır, saat:
t
s
s
V
l
t
-nın qiyməti
T
n
vaxtının hansı hissəsinin marşrutda işləməyə sərf olunduğunu göstərir.
gn
n
- in qiymətini yuxarıda nəzərə alsaq, alarıq
1
)
(
1
)
(
yb
t
g
yg
yb
t
g
g
t
V
l
t
V
l
t
Yük avtomobilinin tonlarla saatlıq məhsuldarlığı
yb
t
g
yg
s
yb
t
g
yg
s
Q
t
V
l
q
t
V
l
q
W
, t/saat.
Yük avtomobilinin ton-kilometrlərlərlə məhsuldarlığı isə.
yg
yb
t
d
yg
yb
t
d
P
l
t
V
q
l
t
V
q
W
1
1
t-
km/saat.
Avtomobilin tonlarla və ton-kilometrlərlə məhsuldarhqlarının ifadələri arasında aşağıdakı
münasibət vardır:
y
Q
P
l
W
W
